Nhiều cha mẹ tin rằng việc trẻ em biết nói sớm sẽ có tư duy và trí tuệ phát triển tốt hơn. Vì vậy, dạy bé tập nói sớm là điều rất nhiều bậc phụ huynh quan tâm hiện nay. Cùng tìm hiểu những lợi ích khi dạy bé tập nói sớm và điểm danh những cách dạy bé tập nói hiệu quả trong bài viết dưới đây.
1. Lợi ích khi dạy bé tập nói sớm
Khả năng ngôn ngữ của trẻ sẽ được hình thành ngay từ thời điểm mới sinh ra. Trong những tháng đầu đời, trẻ được thể hiện kỹ năng qua tiếng khóc và bắt đầu với những phụ âm bập bẹ trước khi hoàn thiện ngôn ngữ.
Càng lớn, trẻ càng được tiếp xúc nhiều với thế giới và đồng thời khả năng nói của trẻ cũng ngày càng hoàn thiện. Mỗi em bé có khả năng phát triển ngôn ngữ khác nhau. Tuy nhiên, nếu cha mẹ biết cách dạy bé tập nói đúng cách sẽ giúp trẻ tăng khả năng nói nhanh hơn.
Trẻ thường tập nói trong tầm 2 năm đầu đời. Từ khi sinh ra đến khoảng 18 tháng tuổi, trẻ sẽ quan sát và học cách người lớn giao tiếp với nhau. Trẻ bắt đầu cố gắng tạo ra âm thanh như những tiếng bi bô, bập bẹ. Từ 18 tháng đến 2 tuổi, trẻ bắt đầu nói hoàn thiện những từ lẻ hoặc những câu khoảng 2 – 6 từ tuỳ năng khiếu cảm âm của từng trẻ. Ở trong giai đoạn này, cha mẹ cần quan tâm đến việc giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.
Những lợi ích khi dạy trẻ tập nói sớm như sau:
- Trẻ hình thành tư duy ngôn ngữ sớm tốt cho việc tập nói sau này.
- Trẻ học hỏi nhanh hơn khẩu hình miệng, âm nói của người lớn bằng cách giao tiếp hàng ngày.
- Trẻ được tạo môi trường ngôn ngữ lành mạnh giúp trẻ dễ dàng hơn khi sao chép âm thanh và tạo ngôn ngữ tròn vành rõ chữ sau này.
- Trong quá trình dạy bé tập nói sẽ tăng sự kết nối giữa cha mẹ và trẻ.
2. Nguyên tắc khi dạy bé tập nói
Khi dạy bé tập nói, những nguyên tắc cha mẹ cần tuân thủ như sau:
- Đưa ra câu hỏi, hướng dẫn ngắn gọn
Vốn từ của trẻ trong thời điểm học nói khá hạn chế nên việc sử dụng câu dài, phức tạp có thể khiến trẻ không hiểu được lời nói của cha mẹ. Vì vậy, trong quá trình dạy trẻ cha mẹ nên nói những câu ngắn gọn, dễ hiểu để việc dạy hiệu quả hơn.
- Giao tiếp với trẻ bằng mắt
Trẻ thường bị thu hút bởi những đồ chơi màu sắc, thú vị. Vì vậy, chúng thường dễ bị xao lãng vào mọi vật xung quanh mà không để ý đến quá trình dạy học.
mẹ nên nhìn thẳng vào mắt trẻ khi học và hướng dẫn trẻ đúng cách để thu hút sự tập trung của trẻ. Ngoài ra, hãy hạ người của bạn xuống vừa với tầm mắt của trẻ để trẻ dễ dàng giao tiếp và nhìn thấy khẩu hình miệng, âm thanh từ bạn.
- Xử lý đúng cách khi trẻ ăn vạ
Trẻ có thể không vâng lời, khóc lóc khi đòi hỏi gì đó mà không được đáp ứng. Trường hợp này cha mẹ nên bình tĩnh đợi trẻ qua cơn giận dỗi và nói chuyện với trẻ sau khi trẻ hoàn toàn nín khóc.
>> Xem thêm: Ba mẹ nên làm gì khi trẻ ăn vạ?
- Để trẻ có thời gian suy nghĩ
Khi đặt ra câu hỏi trong quá trình dạy bé tập nói, hãy kiên nhẫn đợi trẻ có câu trả lời. Trẻ nhỏ thường có phản xạ chưa nhanh và cần có thời gian để động não. Vì vậy, cha mẹ nên đợi trẻ khoảng vài phút để trẻ nghĩ ra cách giải quyết vấn đề.
- Không cho trẻ tiếp xúc với điện thoại, tivi
Các thiết bị điện tử có thể khiến trẻ yên lặng, ngoan ngoãn xem hàng giờ. Tuy nhiên, đây chính là thứ khiến trẻ giảm hứng thú giao tiếp với người thật và lâu dần có thẻ dẫn tới tình trạng chậm nói.
- Thống nhất cách dạy con
Dạy bé tập nói cần có sự thống nhất giữa các thành viên trong gia đình. Sự bất đồng quan điểm trong phương pháp giáo dục có thể khiến trẻ khó tiếp thu, ảnh hưởng đến hiệu quả dạy học.
3. Cách dạy bé tập nói đơn giản mà hiệu quả
3.1. Thường xuyên nói chuyện với bé
Để trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ sớm, cha mẹ cần thường xuyên nói chuyện và giao tiếp với trẻ. Ngay từ thời điểm còn nhỏ, việc nói chuyện với trẻ đã cần được quan tâm đúng mực giúp trẻ bắt đầu làm quen với ngôn từ và tạo sự hứng thú với ngôn ngữ.
Người lớn nên học cách nói chuyện với trẻ bằng ngôn ngữ rõ ràng, nhẹ nhàng và vui vẻ. Trong khoảng thời gian chơi với trẻ, cha mẹ cần nói chuyện với trẻ về những thứ xung quanh và tạo thói quen trò chuyện trước mặt trẻ để trẻ dễ dàng bắt chước.
3.2. Dạy bé tập nói những từ đơn giản
Bước đầu tiên trong việc dạy bé tập nói là hãy dạy bé tập nói những từ đơn giản. Các từ ngữ lặp lại với tần suất lớn trong cuộc sống hàng ngày chính là những từ ngữ cha mẹ cần dạy cho trẻ đầu tiên. Việc dạy trẻ tập nói cần thực hiện một cách tự nhiên và nhẹ nhàng để đảm bảo trẻ tiếp thu được một cách tốt nhất.
3.3. Dạy bé tập nói con vật
Dạy bé tập nói con vật là phương pháp giúp thu hút sự chú ý của trẻ bằng những hình ảnh con vật quen thuộc hằng ngày. Điều này giúp trẻ hứng thú hơn và sẵn sàng nạp những từ vựng mới tốt cho quá trình hình thành ngôn ngữ nói sau này.
3.4. Hát cho bé nghe mỗi ngày
Hát cho bé nghe mỗi ngày là một trong những cách dạy bé tập nói hiệu quả và tăng gắn kết giữa cha mẹ và con cái. Việc thường xuyên hát cho trẻ nghe giúp trẻ hiểu được nền tảng cơ bản của ngôn ngữ và nhịp điệu. Những bài hát đơn giản với ca từ nhẹ nhàng, lời hát lặp lại tăng sự hứng thú cho trẻ và khuyến khích trẻ tập hát theo.
3.5. Dạy bé nói bằng cách gọi tên
Hãy gọi tên các đồ vật, đồ chơi xung quanh con để con quen với việc mỗi hình ảnh sẽ liên tưởng với các từ ngữ cụ thể. Hãy chỉ cho trẻ xem món đồ chơi trên tay trẻ tên là gì, món trẻ đang ăn là món gì để bổ sung vốn từ cho trẻ.
3.6. Dạy trẻ học nói qua các câu hỏi
Đặt câu hỏi chính là cách để cha mẹ dạy trẻ tập nói. Khi khoảng một tuổi, trẻ sẽ quan tâm đến mọi vấn đề xung quanh và bắt đầu tò mò với mọi thứ. Cha mẹ có thể đặt câu hỏi với trẻ như “Con có thích đồ chơi này không?”, “Con có đói không” để trẻ học cách trả lời sao cho phù hợp.
3.7. Cùng bé đọc sách mỗi ngày
Cùng trẻ đọc sách mỗi ngày là cách dạy bé tập nói tuyệt vời cha mẹ Việt cần thực hiện. Mỗi quyển sách thiếu nhi có những ngôn từ trong sáng, nhẹ nhàng rất cần thiết cho quá trình tập nói của trẻ.
Đọc sách không chỉ tăng kỹ năng ngôn ngữ mà còn tăng tư duy về mặt hình ảnh và giúp trẻ làm quen với mặt chữ. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều dòng sách cho trẻ mọi độ tuổi, bạn có thể cân nhắc và lựa chọn loại sách phù hợp nhất với sở thích của bé.
3.8. Bắt chước theo âm thanh của trẻ
Bắt chước âm thanh của trẻ cũng là cách hay để trẻ thêm phần hứng thú trong quá trình tập nói. Điều này cũng khuyến khích trẻ tiếp tục để phát ra âm thanh và bập bẹ ngôn ngữ để nói chuyện cùng cha mẹ.
3.9. Bổ sung và sửa chữa vốn từ cho bé
Khi trẻ cảm thấy hứng thú và cố gắng bắt chước giọng của người lớn, cha mẹ hãy lặp lại lời nói của chính mình nhiều lần để trẻ tập nói theo. Trong quá trình tập nói, cha mẹ cần bổ sung và sửa chữa vốn từ cho trẻ sao cho chuẩn mực nhất, tránh nói ngọng, nói không đúng âm từ.
4. Một số câu hỏi liên quan
4.1. Sách tham khảo dạy bé tập nói
Trên thị trường hiện nay có khá nhiều đầu sách dạy bé tập nói hay được nhiều cha mẹ lựa chọn. Một số đầu sách hay các phụ huynh có con trong độ tuổi tập nói có thể tham khảo như sau:
- Dạy con tập nói – An Khánh Nhung
- Đồng dao Thơ – Truyện cho bé tập nói – Hải Minh
- Cùng con vượt qua hàng rào giao tiếp – Lê Khanh
- Cùng con học nói – TS. Sally Ward
4.2. Cha mẹ nên làm gì khi bé lười nói?
Trẻ lười nói, chậm nói là vấn đề chung của nhiều gia đình hiện nay. Khi thấy trẻ có dấu hiệu chậm nói, cha mẹ có thể cho trẻ đi kiểm tra các vấn đề về khả năng nói sớm nhất có thể để hỗ trợ trẻ phát triển kỹ năng này trước khi đến tuổi đi học.
Vấn đề trẻ chậm nói, lười nói cần kiểm tra thính giác, thăm khám bệnh học ngôn ngữ và sàng lọc một số bệnh lý như phổ tự kỷ hay bệnh lý về nhận thức. Nếu trẻ thăm khám và không có bất kỳ vấn đề nào, cha mẹ hãy cố gắng nói chuyện với trẻ mỗi ngày và khuyến khích trẻ tập nói, tập hát để nhanh chóng cải thiện tình trạng chậm nói, lười nói.
4.3. Dạy bé 2 tuổi tập nói có khó không?
Dạy bé 2 tuổi học nói có khó không tuỳ thuộc vào sở thích, tính cách, năng lực của trẻ và phương pháp giáo dục của gia đình. Mỗi em bé sẽ phù hợp với những cách giáo dục khác nhau và có sự tiếp thu kiến thức nhanh, chậm nhất định.
Hiểu rõ trẻ là điều cần thiết để giúp quá trình dạy trẻ tập nói diễn ra suôn sẻ và dễ dàng hơn. Ngoài ra, hãy cập nhật nhiều cách thu nạp ngôn ngữ khác nhau cho trẻ và tìm kiếm ra phương pháp phù hợp nhất với con em mình.
Bài viết trên là những chia sẻ về cách dạy bé tập nói được các cha mẹ Việt ứng dụng phổ biến hiện nay. Ngoài những cách trên, việc cho trẻ đi học mầm non sớm cũng là cách để tạo môi trường ngôn ngữ tốt nhất giúp trẻ học nói nhanh hơn. Hãy liên hệ với Sakura Montessori để cập nhật chương trình giáo dục sớm Montessori giúp trẻ hoàn thiện ngôn ngữ hoàn hảo bạn nhé.
