Hiện nay, phương pháp cho bé ăn dặm kiểu Nhật đang cực kỳ “hot” và được rất nhiều các mẹ bỉm sữa áp dụng cho bé yêu của mình. Vậy mẹ có thể cho bé ăn dặm kiểu Nhật từ mấy tháng và nên cho bé sử dụng những loại thực phẩm nào là tốt nhất? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Sakura Montessori để biết đáp án cho câu hỏi trên nhé.
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật và những điểm nổi bật
Ăn dặm kiểu Nhật đã và đang được áp dụng rất phổ biến ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam. Nếu mẹ chưa biết về phương pháp cho bé ăn dặm kiểu Nhật vậy thì hãy cùng tìm hiểu thông tin và lợi ích của phương pháp này ngay sau đây nhé.
Định nghĩa về ăn dặm kiểu Nhật
Ăn dặm kiểu Nhật chính là việc cho bé cảm nhận hương vị và đặc tính của từng loại thực phẩm đơn lẻ. Thay vì chế biến lẫn nhiều loại thực phẩm với nhau như kiểu truyền thống, phương pháp này tập trung vào việc giới thiệu từng loại đồ ăn cho bé. Qua việc khám phá từng loại thực phẩm một cách riêng biệt, bé được khuyến khích phát triển kỹ năng quan sát, cảm nhận và nhận biết thực phẩm theo cách tự nhiên.
Lợi ích của ăn dặm kiểu Nhật
Ăn dặm kiểu Nhật mang đến cho bé nhiều cơ hội để trải nghiệm hương vị của các loại thực phẩm. Điều này không chỉ giúp bé phát triển khả năng quan sát và tìm hiểu về các loại thực phẩm một cách tự nhiên, mà còn khuyến khích sự tò mò và sự tương tác tích cực với ăn uống. Thêm vào đó, mẹ cũng dễ kiểm soát thực phẩm để biết loại nào bé thích hay loại nào có phản ứng không tốt với bé.
Bé bắt đầu ăn dặm kiểu Nhật khi nào?
Khi bé bắt đầu chuyển đổi từ sữa mẹ sang thức ăn cố định, thực đơn thay đổi làm hệ tiêu hóa và các hoạt động ăn của trẻ phải phát triển để đáp ứng điều này. Do đó mẹ cần xác định đúng thời điểm phù hợp để tránh các phản ứng không mong muốn.
Thời điểm thích hợp cho bé ăn dặm kiểu Nhật mà mẹ cần biết
Thường thì thời điểm bé có thể ăn dặm là vào khoảng tháng thứ 5 hoặc 6, khi mà bé đã có thể ngồi vững. Tuy nhiên, sự phát triển của từng bé là riêng biệt, có bé có thể sẵn sàng bắt đầu ăn sớm hơn, trong khi có bé có thể ăn dặm muộn hơn.
Mẹ không nên quá tập trung vào một mốc thời gian cụ thể, việc của mẹ là hãy quan sát những tín hiệu từ bé. Điều này đảm bảo rằng bé đã đủ sẵn sàng để thử nghiệm thực phẩm mới và khám phá thêm về các loại thức ăn.
Có một số dấu hiệu cho thấy rằng trẻ đã sẵn sàng bắt đầu thử nghiệm ăn dặm kiểu Nhật hoặc theo phương pháp BLW. Dưới đây là một số dấu hiệu quan trọng mà mẹ có thể dễ dàng nhận ra:
- Khả năng tự ngồi ổn định: Trẻ cần có khả năng ngồi ổn định, tự giữ thăng bằng mà không cần đến dụng cụ hoặc bố mẹ hỗ trợ. Điều này giúp bé tự tin hơn trong việc xử lý thực phẩm và tránh nguy cơ nghẹn hay sặc.
- Thể hiện quan tâm với thực phẩm: Khi đến tuổi có thể ăn dặm, trẻ thường thể hiện sự quan tâm và tò mò về mọi thứ xung quanh và đặc biệt là thức ăn mà người lớn ăn. Bé có thể theo dõi các hành động của bố mẹ khi ăn và đưa mọi thứ vào miệng thể hiện mong muốn tham gia.
- Khả năng cầm, cắn và nhai: Trẻ cần có khả năng cầm được những loại thức ăn nhỏ bằng tay và đưa chúng vào miệng. Khả năng cắn và nhai cũng quan trọng để bé có thể xử lý thức ăn được đưa vào miệng một cách an toàn.
Tương tự như phương pháp ăn dặm thông thường thì ăn dặm kiểu Nhật cũng tương tự ở thời điểm và biểu hiện của bé. Nếu mẹ chưa chắc chắn về thời điểm bắt đầu cho bé ăn dặm kiểu Nhật, vậy thì hãy xin ý kiến từ các chuyên gia để đảm bảo điều kiện ăn dặm tốt nhất cho bé nhé.
>>Xem thêm: Nên cho trẻ ăn dặm theo phương pháp nào? Lời khuyên từ chuyên gia
Hướng dẫn xây dựng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé theo từng giai đoạn tuổi
Ở từng giai đoạn bé sẽ có thể hoặc chưa thể sử dụng một số loại thức ăn, do đó mẹ cần tìm hiểu để biết được bé phù hợp với loại thực phẩm nào. Sau đây, Sakura Montessori sẽ giới thiệu cho mẹ một vài thực đơn ăn dặm kiểu Nhật phù hợp cho bé trong các giai đoạn tuổi nhé:
Ăn dặm kiểu Nhật cho bé 5 – 6 tháng tuổi
Trong giai đoạn đầu, khi bé bắt đầu tập ăn dặm kiểu Nhật, mẹ cần xác định thời gian và lượng thức ăn phù hợp để giúp bé từ từ thích nghi với thực đơn mới. Ngoài các món ăn dặm được bổ sung thêm thì mẹ vẫn cần duy trì việc cho bé dùng sữa mẹ hoặc sữa công thức như bình thường. Thực đơn tham khảo như sau:
- Tuần 1: Trẻ bắt đầu ăn dặm với một ít cháo trắng, khoảng 5-10ml và ăn 2 bữa/ ngày.
- Tuần 2: Tiếp tục cho trẻ dùng cháo trắng (15-25ml), kèm theo cà rốt, bí đỏ, khoai lang hoặc cà chua, mỗi loại với lượng khoảng 5ml.
- Tuần 3: Khi bé đã hoàn thành giai đoạn làm quen với thực đơn mới, mẹ có thể tăng lượng thức ăn của mỗi ngày và thêm vào đó các loại rau củ đơn giản. Cháo trắng (30-40ml) phối hợp với rau ngót (10ml), su su (10ml), và rau cải bó xôi (10ml),.. Tổng lượng thực phẩm ăn dặm mỗi ngày của bé vào khoảng 40-50ml.
- Tuần 4: Mẹ nên tiếp tục với thực đơn và lượng thức ăn tương tự như tuần thứ 3 để đảm bảo bé không bị quá tải.
Mẹ cần chú ý rằng ở độ tuổi này, thức ăn của bé cần phải được nghiền nhuyễn thành dạng mịn, dễ ăn. Để bắt đầu, mẹ nên cho bé thử một ít thức ăn, có thể thậm chí ít hơn một muỗng cà phê.
Về thời gian, mẹ nên cho bé ăn dặm kiểu Nhật vào buổi sáng, khoảng 10 giờ. Khi bé đạt 6 tháng tuổi, có thể thêm một bữa ăn nhẹ với hoa quả xay trước 7 giờ tối. Quan trọng nhất là mẹ cần chú tâm quan sát tình trạng và phản ứng của bé trong suốt quá trình ăn dặm.
Ăn dặm kiểu Nhật cho bé 7 – 8 tháng tuổi
Ở độ tuổi này, mẹ nên thiết lập cho bé thực đơn ăn vào buổi sáng khoảng 10 giờ và thêm một bữa ăn dặm trước 7 giờ tối. Trong giai đoạn này, mẹ hãy tiếp tục cung cấp cho bé cháo trắng, ngoài ra cũng có thể bổ sung thêm vào bữa ăn với sữa chua nguyên chất, đậu phụ hoặc lòng đỏ trứng gà. Chi tiết như sau:
- Tuần 1: Cháo trắng (30 – 40ml) kết hợp với rau ngót (10ml), đậu phụ (5g), rau cải (10ml) và bí đỏ, khoai lang (5ml). Trong giai đoạn này, mẹ cũng có thể bổ sung thêm sữa chua nguyên chất không đường.
- Tuần 2: Cháo trắng (15ml – 25ml) kết hợp với cà rốt (5ml), đậu phụ (5g), bí đỏ (5ml), lòng đỏ trứng, cà chua (5ml), và sữa chua nguyên chất không đường.
- Tuần 3: Cháo trắng (30ml – 40ml) kết hợp với rau ngót (10ml), su hào (10ml), rau cải các loại (10ml), đậu phụ (5g), sữa chua nguyên chất không đường và trứng với 2/3 lòng đỏ.
- Tuần 4: Cháo trắng (30ml-40ml) kết hợp với các loại rau củ (10ml) và sữa chua nguyên chất không đường.
Trong tất cả các giai đoạn, mẹ cần chú ý đảm bảo thức ăn được nghiền nhuyễn mịn để tránh nguy cơ bé bị nghẹn. Mẹ cũng cần luôn quan sát tình trạng sẵn sàng và phản ứng của bé để điều chỉnh thực đơn một cách phù hợp.
Ăn dặm kiểu Nhật cho bé 9 – 11 tháng tuổi
Trong giai đoạn bé 9-11 tháng tuổi, bé ăn dặm kiểu Nhật sẽ có thể chậm lớn hơn so với các bé khác ăn dặm theo cách thông thường, bởi bé sẽ phải có thời gian quen dần với từng món. Tuy nhiên, điều này sẽ không gây ảnh hưởng gì đối với sự phát triển của trẻ. Ngoài ra, ăn dặm kiểu Nhật ở độ tuổi này cũng giúp bé phát triển kỹ năng ăn uống tốt hơn so với ăn dặm truyền thống. Thực đơn tham khảo cho bé 9 – 11 tháng tuổi ăn dặm kiểu Nhật như sau:
- Tuần 1-2
Trong những ngày đầu tiên, bé có thể được cho thử các loại cháo mềm như cháo gạo lứt hoặc cháo yến mạch. Những loại cháo này có thể được nghiền thô hơn một chút để giúp bé quen dần với việc nhai, nuốt.
Ngoài ra mẹ cũng cần bổ sung rau củ như cà rốt hoặc bí đỏ nấu mềm, nghiền nhuyễn để kết hợp với cháo. Mẹ có thể đưa vào thực đơn các loại quả hấp như lê hoặc táo, sau khi đã loại bỏ vỏ và hạt
- Tuần 3-4
Trong giai đoạn này, bé đã quen với việc ăn dặm và mẹ có thể được giới thiệu tới bé các loại thực phẩm mới như thịt, cá, hải sản,… Bổ sung cho bé các loại thịt như thịt gà, thịt lợn hoặc cá hồi vào chế độ ăn dặm cho bé, thịt cá cần được nấu mềm và nghiền nhuyễn để tránh nguy cơ nghẹn.
- Tuần 5-6
Trong giai đoạn này, mẹ có thể mở rộng thực đơn ăn dặm của bé bằng cách giới thiệu thêm các loại ngũ cốc khác nhau như bột kê hoặc bột ngũ cốc hỗn hợp. Hãy đảm bảo rằng thức ăn của bé vẫn được nghiền nhuyễn đủ để bé có thể tiêu hóa tốt.
- Tuần 7-8
Trong giai đoạn này, hãy tiếp tục mở rộng thực đơn của bé đồng thời tăng thêm một chút lượng thức ăn. Đây là cơ hội để bé trải nghiệm các loại thực phẩm mới và khám phá hương vị khác nhau.
Quan trọng nhất, hãy luôn quan sát bé và lắng nghe cơ thể của bé. Nếu có bất kỳ dấu hiệu không chịu ăn, dị ứng hoặc vấn đề gì về tiêu hóa, hãy thảo luận với bác sĩ trẻ em để có sự hỗ trợ và tư vấn thích hợp nhất cho việc ăn dặm của bé.
Ăn dặm kiểu Nhật cho bé trên 12 tháng tuổi
Khi bé đủ 12 tháng tuổi, hệ tiêu hóa đã phát triển tương đối hoàn thiện để tiếp nhận các loại thức ăn đa dạng. Vì vậy, Sakura Montessori sẽ phân chia thực đơn của bé theo các bữa trong ngày như sau:
Bữa sáng:
- Một bát cháo trắng hoặc cháo gạo lứt (có thể chọn loại hạt nhỏ và nấu nhuyễn).
- 1 miếng bơ hoặc trứng luộc dầm nhỏ để bổ sung năng lượng cho bé (nếu bé không bị dị ứng).
- Một ít rau củ như cà rốt luộc, bắp cải xanh hấp để bổ sung chất xơ cho bé.
Bữa trưa:
- Cho bé ăn một trong các loại thịt như thịt gà, thịt bò hoặc cá (nấu mềm hoặc hấp).
- Cơm gạo lứt hoặc cơm trắng nấu mềm.
- Một loại rau củ như cải xanh, bí đỏ, cà tím, nấm,…
Bữa chiều:
- Cháo ngũ cốc hoặc sữa chua hoa quả
- Một ít rau củ luộc hoặc hấp như cà rốt, bí đỏ, cải xanh,…
Gợi ý thêm: Trong thực đơn này, mẹ có thể thay đổi loại thịt và rau củ nhưng cần giữ đúng nguyên tắc giới thiệu mỗi lần một chút thực phẩm mới. Đảm bảo thực phẩm đã được chế biến mềm mịn để tránh nguy cơ nghẹn. Luôn theo dõi phản ứng của bé đối với từng loại thực phẩm mới. Nếu có dấu hiệu dị ứng hoặc vấn đề về tiêu hóa, ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những thực phẩm nên có trong bữa ăn dặm kiểu Nhật của trẻ
Đối với phương pháp ăn dặm kiểu Nhật cho trẻ, có một số loại thực phẩm tương đối quan trọng cần phải có để đảm bảo bé nhận được sự cân đối trong dinh dưỡng. Dưới đây là một số loại thực phẩm nên có trong bữa ăn dặm kiểu Nhật của trẻ:
Rau củ
Một thành phần không thể thiếu trong nhóm dinh dưỡng cần bổ sung cho bé đó là chất xơ. Rau củ sẽ là nguồn cung cấp chất xơ chính cho bữa ăn dặm của trẻ, ngoài ra các loại rau củ cũng chứa rất nhiều chất dinh dưỡng khác hỗ trợ bé phát triển.
Cà rốt:
- Cà rốt là một nguồn tốt của vitamin A (beta-carotene), vitamin K và chất xơ.
- Cà rốt có thể nấu mềm bằng cách hấp hoặc nấu nhừ để đảm bảo bé có thể nhai dễ dàng.
- Mẹ có thể nghiền nhuyễn cà rốt và kết hợp với cơm gạo lứt hoặc hạt đậu cho bé ăn.
Rau cải xanh
- Rau cải xanh rất giàu vitamin C, vitamin K, axit folic và chất xơ.
- Nấu hấp cải xanh một cách nhẹ nhàng để giữ lại chất dinh dưỡng.
- Sau khi nấu chín, mẹ có thể cắt nhỏ hoặc xay nhuyễn tùy độ tuổi để kết hợp với các món ăn khác.
Bí đỏ, khoai lang
- Bí đỏ và khoai lang cung cấp một lượng lớn chất chống oxy hóa, chất xơ và năng lượng.
- Nấu mềm loại thực phẩm này bằng cách hấp hoặc nấu nhừ giúp bé dễ ăn.
Mẹ cần nhớ rằng việc chế biến rau củ cần phải đủ mềm mịn để đảm bảo bé có thể ăn dễ dàng và không gặp rủi ro nghẹn. Bên cạnh đó, mẹ cần theo dõi phản ứng của bé sau khi tiếp xúc với loại thực phẩm mới và tìm hiểu xem bé có thích hay không thích vị ngon của từng loại rau củ.
Bột ăn liền
Các loại bột ăn liền giúp trẻ bổ sung năng lượng, chất xơ cho bé phát triển và vận động tốt hơn. Mẹ có thể tham khảo cho bé sử dụng một số loại bột ăn dặm sau:
Bột lúa mạch
- Bột lúa mạch chứa nhiều chất xơ và có hương vị dịu nhẹ.
- Bột lúa mạch có thể nấu chín và ăn kèm với các loại thực phẩm khác để tạo ra bữa ăn ăn dặm đa dạng.
Bột gạo lứt
- Cơm gạo lứt là loại cơm được gạo lột vỏ ngoài, giữ lại lớp vỏ lúa mạch.
- Cơm gạo lứt chứa nhiều chất xơ hơn so với cơm trắng và cung cấp năng lượng ổn định cho bé.
- Để chế biến, bạn có thể nấu cơm gạo lứt giống như cách nấu cơm thông thường.
Bột gạo nâu
- Cơm nâu là loại cơm nấu từ gạo giữ lại lớp vỏ nâu và hạt lúa mạch nguyên vẹn.
- Cơm nâu giàu chất xơ, vitamin B và khoáng chất.
- Nấu cơm nâu chế biến lâu hơn cơm trắng, nhưng giữ lại nhiều chất dinh dưỡng hơn.
Bột đậu xanh, đậu nành
- Đậu xanh và đậu nành cũng có thể được nấu chín và nghiền nhuyễn để tạo thành bột mềm.
- Chúng cung cấp protein thực vật, chất xơ và nhiều chất dinh dưỡng khác.
- Đảm bảo rằng thực phẩm đã nấu chín và xay mịn, phù hợp với khả năng nhai của bé.
Hoa quả
Hoa quả là một phần quan trọng trong thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho trẻ, mang lại các loại vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa cần thiết cho sự phát triển của bé. Dưới đây là một số loại hoa quả thường được sử dụng trong thực đơn ăn dặm kiểu Nhật:
Lê, táo
- Lê và táo đều là loại hoa quả thơm ngon và giàu chất xơ, vitamin C, và chất chống oxy hóa.
- Mẹ có thể nấu hoặc hấp nhẹ nhàng để làm cho quả mềm hơn, sau đó nghiền nhuyễn thành bột hoặc dầm nát để bé dễ ăn.
Lựu
- Lựu giàu chất chống oxy hóa và chất xơ.
- Mẹ có thể nấu lựu để làm cho hạt mềm hơn, sau đó ép nước hoặc nghiền nhuyễn, lọc bỏ hạt để bé dễ ăn.
Bơ
- Bơ cung cấp chất béo lành mạnh, chất xơ và vitamin E.
- Mẹ có thể nghiền nhuyễn bơ để tạo thành một lớp mềm mịn cho bé ăn.
Chuối
- Chuối cung cấp nhiều vitamin C, chất xơ và kali cung cấp năng lượng cho bé.
- Mẹ có thể nghiền nhuyễn chuối để tạo thành một hỗn hợp mềm mịn hoặc cắt nhỏ để bé tự ăn nếu bé đã đủ khả năng.
Khi giới thiệu hoa quả cho bé, đối với một số loại có vỏ hoặc hạt cứng, mẹ cần loại bỏ hạt, vỏ và các phần cứng và làm mềm thực phẩm để đảm bảo bé ăn một cách an toàn. Luôn theo dõi cách bé phản ứng với mỗi loại hoa quả mới và đảm bảo rằng bé không có dấu hiệu dị ứng hay vấn đề tiêu hóa.
Nước Dashi
Nước Dashi là một món ăn phổ biến trong ẩm thực Nhật Bản, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp hương vị và độ ngon cho các món ăn khác. Dưới đây là một số loại nước Dashi và cách nó có thể được sử dụng trong thực đơn ăn dặm cho trẻ:
- Katsuo Dashi: Nước Dashi từ cá ngừ khô, mang hương vị thơm ngon và đậm đà.
- Kombu Dashi: Nước Dashi từ tảo kombu (một loại tảo biển), mang hương vị nhẹ nhàng và giàu dinh dưỡng.
- Shiitake Dashi: Nước Dashi từ nấm shiitake khô, mang hương vị đa dạng và phong phú.
Đối với bé, khi sử dụng Nước Dashi, mẹ hãy chắc chắn rằng thực phẩm không chứa các thành phần không phù hợp cho lứa tuổi của bé cũng như một số loại gia vị mạnh. Khi nấu nước Dashi, hãy đảm bảo rằng nước đã được làm sạch và chế biến đúng cách để đảm bảo an toàn cho bé.
Trên đây là một vài thông tin giải đáp cho câu hỏi “Bé ăn dặm kiểu Nhật từ mấy tháng” là phù hợp”. Cùng với đó, Sakura Montessori cũng gửi tới một vài thực phẩm ăn dặm kiểu Nhật mà mẹ có thể tham khảo. Mong rằng những chia sẻ này sẽ góp phần giúp mẹ chăm sóc bé tốt hơn, bé phát triển toàn diện về mọi mặt.
