Biếng ăn được xem là vấn đề vô cùng nhức nhối đối với nhiều bậc phụ huynh đang có con ở độ tuổi ăn dặm đặc biệt là khi bé 8 tháng. Đây là thời điểm mà bé cần chất rất nhiều chất dinh dưỡng, năng lượng từ thức ăn bổ sung để phát triển. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là từ đâu và phương pháp nào giúp cải thiện vấn đề bé 8 tháng biếng ăn dặm. Hãy tìm hiểu về vấn đề và giải pháp khắc phục điều này qua bài viết sau của Sakura Montessori nhé.
Tại sao bé bé lười ăn dặm và những điều mẹ cần biết
Tình trạng trẻ lười ăn dặm tương đối phổ biến ở Việt Nam, điều này ảnh hưởng rất lớn đến sức vóc và khả năng phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy mà tình trạng tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng ở nước ta vẫn còn khá cao. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến việc trẻ em biếng ăn nói chung và trẻ 8 tháng biếng ăn dặm nói riêng, hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Khả năng ăn dặm ở trẻ 8 tháng tuổi
Trong giai đoạn phát triển quan trọng của bé, trẻ sẽ thể hiện sự quan tâm và sẵn sàng đối mặt với những trải nghiệm ẩm thực mới mẻ. Khả năng nuốt và tự ngồi vững chắc thường xuất hiện, cho phép trẻ chuyển từ việc ăn mẹ hoặc sữa công thức sang thức ăn phụ động.
Với những bước chuyển này, việc lựa chọn thực phẩm cẩn thận là điều quan trọng. Bố mẹ nên tập trung vào việc giới thiệu những thực phẩm dịu nhẹ và giàu dinh dưỡng như bột cơm, bột ngũ cốc, các loại rau củ như bí ngô và cà rốt, cùng những loại thịt như thịt bò hay gà. Để đảm bảo an toàn và sức khỏe, việc chế biến thức ăn phải đảm bảo nấu chín, làm mềm và nghiền nhuyễn để trẻ có thể dễ dàng tiêu hóa.
Nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn dặm cho trẻ 8 tháng
Bé biếng ăn có thể do nhiều yếu tố, đôi lúc nguyên nhân từ ngoại vật, cũng có trường hợp xuất phát từ chính bản thân của bé. Một vài nguyên nhân phổ biến có thể kể đến như:
- Thực đơn ăn dặm không phù hợp
Các vấn đề liên quan đến thực đơn ăn dặm hàng ngày là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ 8 tháng tuổi. Giai đoạn 8 tháng là thời điểm quan trọng để trẻ thay đổi thực đơn ăn dặm từ lỏng sang thô dần. Bên cạnh đó trẻ có khả năng tiếp nhận đa dạng thực phẩm vì vậy thực đơn trong giai đoạn này có vai trò quan trọng.
Tuy nhiên, việc cung cấp những món ăn không hấp dẫn hoặc thay đổi từ dạng lỏng sang dạng quá cứng sẽ dễ khiến trẻ 8 tháng gặp khó khăn khi ăn và dần dần có thể làm cho trẻ cảm thấy mất hứng thú dẫn tới biếng ăn.
- Trẻ 8 tháng biếng ăn do bẩm sinh
Một số trẻ có thể có vấn đề bẩm sinh ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, như các vấn đề về cơ hàm, miệng, hệ tiêu hóa, hoặc vấn đề thần kinh. Điều này có thể gây ra khó khăn trong việc ăn và tiếp nhận thức ăn. Ngoài ra, một vài bé từ khi chào đời đã có bản tính thích chơi hoặc thích ngủ hơn so với các bé khác.
- Bé biếng ăn do thiếu một số chất
Các nghiên cứu về biếng ăn ở trẻ cho thấy, việc thiếu các chất vi lượng như kẽm và selen ảnh hưởng lớn đến khả năng ăn uống của trẻ sơ sinh. Kẽm tham gia vào hàng trăm loại enzym quan trọng cho quá trình hấp thu dinh dưỡng, tổng hợp protein và hỗ trợ miễn dịch, trong khi selen tăng cường khả năng đề kháng và hệ thống miễn dịch.
Việc thiếu hụt hai chất này có thể gây ra tình trạng chán ăn, rối loạn vị giác, bé chậm lớn và hay ốm vặt. Cung cấp đủ vi chất không chỉ hỗ trợ quá trình tiếp thu dinh dưỡng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và tăng cường sức kháng của cơ thể trẻ.
>>Xem thêm: 10+ thực đơn ăn dặm giàu canxi quan trọng với sự phát triển của trẻ
- Trẻ biếng ăn do gặp phải các loại bệnh lý
Ở giai đoạn 8 tháng, hệ miễn dịch của bé vẫn còn đang trong quá trình phát triển và vô cùng nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ môi trường bên ngoài. Do đó, trẻ dễ mắc một số bệnh lý như cảm lạnh, sốt, viêm họng, đầy bụng, tiêu chảy, táo bón, thiếu máu,…
Trong tình trạng này, cơ thể của bé sẽ mệt mỏi và khó chịu do bệnh, cộng với việc phải tiếp nhận điều trị bằng thuốc kháng sinh trong thời gian dài, điều này dễ dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ.
>>Xem thêm: Các trò chơi cho bé trong giai đoạn ăn dặm phát triển thể chất, trí tuệ
- Trẻ 8 tháng biếng ăn do tâm lý
Biếng ăn tâm lý ở trẻ 8 tháng tuổi là tình trạng mà bé từ chối ăn hoặc ăn ít hơn do bị tác động bởi những yếu tố tâm lý, cảm xúc hoặc môi trường xung quanh ảnh hưởng đến tinh thần và tâm trạng của bé.
Trong giai đoạn 8 tháng tuổi, trẻ bắt đầu phát triển nhận thức và cảm nhận về môi trường xung quanh, điều này có thể ảnh hưởng tới thái độ của trẻ đối với việc ăn uống. Những sự thay đổi không tốt trong môi trường như căng thẳng, sợ hãi hoặc thậm chí những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống cũng có thể gây nên tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ.
>>Xem thêm: Góc thắc mắc: Nên cho bé ăn dặm lúc mấy giờ chuẩn khoa học?
- Bé biếng ăn do mẹ chăm sóc chưa khoa học
Cách mẹ chăm sóc và tiếp xúc với thức ăn cũng có thể tác động đến thái độ của trẻ đối với việc ăn uống. Khi mẹ không áp dụng cách tiếp cận khoa học và không chuẩn bị thức ăn một cách đúng đắn, điều này có thể làm cho trẻ cảm thấy không thoải mái khi ăn.
Ngoài ra, tình trạng biếng ăn dặm còn được tạo nên từ rất nhiều yếu tố khác. Do đó, khi mẹ không chắc chắn về nguyên nhân biếng ăn của bé, hãy tìm gặp bác sĩ hoặc các chuyên gia về dinh dưỡng của trẻ 8 tháng để nhận câu trả lời chính xác nhất.
Những dấu hiệu cho thấy trẻ 8 tháng đang biếng ăn
- Từ chối đồ ăn
Dấu hiệu đầu tiên để nhận biết trẻ 8 tháng đang biếng ăn chính là hành vi từ chối thức ăn. Trẻ sẽ thể hiện việc từ chối ăn một cách rõ ràng bằng cách đóng chặt miệng, quay mặt đi hoặc nhằn thức ăn ra ngoài miệng ngay sau khi cho thức ăn vào.
Thậm chí, một số trẻ có thể mở miệng một chút nhưng sau đó đóng ngay, không tiếp tục ăn. Mẹ có thể nhận biết được trẻ đang biếng ăn khi hành vi từ chối ăn này thường xuyên xảy ra mặc dù thức ăn đó có thể là những món mà trẻ thường thích.
- Trẻ ăn ít hơn so với các bé khác ở cùng độ tuổi
Dấu hiệu thứ hai để nhận biết trẻ 8 tháng đang biếng ăn liên quan đến việc ăn ít hơn so với bình thường hoặc so với lượng thức ăn cần thiết cho độ tuổi của trẻ. Thể hiện cụ thể cho dấu hiệu này là trẻ có thể ăn một phần nhỏ của thức ăn mà được mẹ chuẩn bị, sau đó lại dừng lại và từ chối tiếp tục ăn. Điều này gây ra sự lo lắng cho cha mẹ về việc trẻ không đủ lượng dinh dưỡng cần thiết để phát triển toàn diện.
- Trẻ buồn bã hoặc không vui vẻ khi ăn dặm
Dấu hiệu thứ ba để nhận biết trẻ 8 tháng đang biếng ăn liên quan đến thái độ của trẻ khi ăn uống. Trong giai đoạn này, trẻ đã có thể thể hiện cảm xúc, sự buồn bã, lo lắng hoặc không vui vẻ khi ăn. Hành vi này có thể thể hiện qua biểu cảm khuôn mặt không hạnh phúc, thái độ lưỡng lự hoặc thậm chí khóc khi được tiếp xúc với thức ăn.
Sự buồn bã hoặc không vui vẻ của trẻ có thể là do trải nghiệm không tốt với thức ăn trước đó, dẫn đến việc bé cảm thấy không thoải mái hoặc không thích thức ăn. Ngoài ra, cảm xúc khác nhau như căng thẳng, mệt mỏi, hay không thoải mái về môi trường xung quanh cũng có thể ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ khi ăn dẫn tới việc trẻ bỏ bữa.
- Trẻ chậm lớn hơn so với tiêu chuẩn, các bạn đồng trang lứa
Dấu hiệu thứ tư để nhận biết trẻ 8 tháng đang gặp tình trạng biếng ăn đó là trẻ chậm tăng cân hoặc chậm phát triển hơn so với những tiêu chuẩn thường thấy ở độ tuổi này. Trong giai đoạn này, tăng cân và phát triển cơ thể là thước đo để đảm bảo sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh của trẻ sau này.
Nếu đang trong tình trạng biếng ăn, việc bé không đạt được lượng dinh dưỡng cần thiết có thể làm bé tăng cân chậm hơn so với trẻ cùng độ tuổi. Trẻ có thể không có sự tăng cân đáng kể hoặc có tăng cân nhưng rất ít. Điều này sẽ làm cha mẹ lo lắng về việc trẻ không phát triển đủ tốt và cần phải có những biện pháp giải quyết thích hợp.
Một số sai lầm thường gặp khiến bé 8 tháng trở nên biếng ăn hơn
Với những phụ huynh nào lần đầu chăm sóc bé ở độ tuổi 8 tháng thì việc mắc một vài lỗi trong quá trình này là điều khó tránh khỏi. Để tránh việc vô tình dẫn đến nguy cơ biếng ăn của trẻ 8 tháng, bố mẹ nên loại trừ một số hành động sai lầm như:
Ép trẻ ăn món mà trẻ không thích
Một số sai lầm thường gặp khiến bé 8 tháng trở nên biếng ăn hơn có bao gồm việc ép trẻ ăn những món mà họ không thích. Trong giai đoạn này, bé đang phát triển sự nhận thức và sở thích về thức ăn, và ép trẻ ăn những món mà họ không thích có thể tạo ra tình trạng không thoải mái và chống đối khi ăn.
Thay vì ép bé ăn những món không thích, mẹ nên tạo ra một môi trường ăn uống thoải mái và khuyến khích bé thử nhiều loại thức ăn khác nhau. Việc quan trọng là đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé, vì thế mẹ có thể thử nhiều loại thực phẩm thay vì một số món cố định. Hãy tạo cơ hội cho bé khám phá thức ăn mới trong tình thế thú vị và tích cực thay vì tạo ra áp lực hay căng thẳng khi ăn.
Trẻ ăn quá nhiều đồ ăn vặt trước bữa chính
Nếu mẹ cho bé ăn quá nhiều đồ ăn vặt trước bữa chính, sẽ rất dễ gây ra tình trạng biếng ăn hoặc ảnh hưởng đến việc ăn uống cân đối của bé. Đồ ăn vặt thường không cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho bé và việc ăn quá nhiều đồ ăn vặt có thể làm cho bé cảm thấy no và không có hứng thú khi đến bữa ăn chính.
Để giảm thiểu tình trạng biếng ăn do nguyên nhân này, mẹ nên tạo ra một lịch trình ăn uống cố định và cung cấp đủ bữa ăn chính cũng như vừa đủ bữa ăn phụ trong ngày.
Không để trẻ tập trung khi ăn
Khi không tập trung vào việc ăn uống, trẻ sẽ có thể không nhận ra mình đang đói hay đang no và điều này có thể dẫn đến việc bé ăn ít hơn hoặc biếng ăn. Điện thoại, tivi hoặc các hoạt động khác có thể làm bé phân tâm và không tập trung vào bữa ăn. Khi bé không tập trung vào việc ăn, bé sẽ thường ăn ít hơn hoặc thậm chí từ chối ăn để tham gia việc khác.
Bữa ăn không cân đối về dinh dưỡng
Bữa ăn không cân đối về dinh dưỡng bao gồm việc cung cấp quá nhiều thức ăn có năng lượng cao như đường và bánh kẹo, trong khi đó lại thiếu các nguồn dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin, chất xơ và khoáng chất. Điều này có thể gây ra sự mất cân đối trong cơ thể bé và không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng khiến trẻ chán ăn.
Bố mẹ cần làm gì khi trẻ 8 tháng biếng ăn dặm?
Khi bố mẹ đã nhận ra được tình trạng biếng ăn dặm của trẻ thì việc xử lý vấn đề này là điều cấp thiết và cần phải thực hiện ngay. Tránh để việc bé 8 tháng biếng ăn kéo dài vì đây là thời điểm bé rất cần dinh dưỡng để đảm bảo phát triển toàn diện. Sakura sẽ gợi ý cho mẹ một số phương pháp đơn giản giúp cân đối lại bữa ăn cho bé như sau:
Đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần cho bé
Về mặt thể chất của bé, việc chăm sóc y tế định kỳ và đảm bảo tiêm chủng đầy đủ là cơ sở quan trọng để bé có thể phát triển khỏe mạnh. Hơn nữa, việc duy trì thói quen ngủ đủ và ngủ chất lượng cũng góp phần quan trọng để bé có đủ năng lượng và sức khỏe cho các hoạt động hàng ngày.
Bên cạnh đó, sức khỏe tinh thần cũng là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua. Mẹ cần tạo môi trường an toàn, yêu thương và ấm áp cho bé giúp hình thành tâm hồn và tạo nền tảng cho tình cảm và xã hội. Việc tương tác tích cực, khám phá và học hỏi giúp bé phát triển tư duy và sáng tạo, từ đó giúp bữa ăn không trở thành gánh nặng đối với bé.
Tạo môi trường ăn dặm mà bé ưa thích
Bằng cách tạo ra một môi trường ăn dặm thoải mái, bố mẹ có thể khuyến khích bé phát triển tư duy tích cực về thực phẩm và phát huy sự ham thú của bé đối với ăn uống. Việc chọn thực phẩm với nhiều màu sắc và hình dáng khác nhau không chỉ giúp bé phát triển thị giác mà còn kích thích tò mò.
Ngoài ra việc tạo ra một góc ăn riêng cho bé giúp nâng cao sự tập trung vào bữa ăn mà không bị xao nhãng. Để bữa ăn thêm phần thú vị,thay vì việc chỉ sử dụng thìa, bố mẹ cũng có thể để bé khám phá thực phẩm bằng tay. Mẹ hãy quan sát phản ứng của trẻ để có thể tìm được môi trường ăn dặm mà trẻ ưa thích nhất.
Cung cấp cho bé thực đơn đa dạng và đầy đủ dinh dưỡng
Cung cấp cho bé 8 tháng thực đơn đa dạng và đầy đủ dinh dưỡng không chỉ là một cách để đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé mà còn giúp giảm tình trạng biếng ăn. Sự đa dạng trong thực đơn giúp bé tiếp xúc với nhiều loại thức ăn khác nhau, tạo sự hứng thú và ngăn chặn cảm giác chán ăn.
Tuy nhiên, việc thay đổi món ăn dặm của trẻ cũng cần phải được quan sát kỹ, vì như đã nêu ở trên thì việc thay đổi đột ngột thực đơn sẽ có thể càng dẫn đến việc trẻ biếng ăn hơn. Mỗi lần thay đổi món mới, mẹ chỉ nên cho bé thử một ít và quan sát cảm nhận của bé, nếu bé tỏ ra thích thú thì mới có thể cho sử dụng tiếp và ngược lại.
Một vài lưu ý khi xây dựng thực đơn các món ăn dặm cho bé 8 tháng
Việc xây dựng thực đơn cho bé 8 tháng tuổi có thể giúp bé vượt qua giai đoạn biếng ăn và đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của bé. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi xây dựng thực đơn các món ăn dặm cho bé 8 tháng:
- Thực phẩm dễ tiêu hóa: Chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa và phù hợp với độ tuổi của bé đặc biệt là giai đoạn bé chuyển từ ăn thức ăn dạng lỏng sang dạng thô.
- Bắt đầu từng loại thức ăn một cách từ từ: Khi cho bé 8 tháng ăn dặm, mẹ chỉ nên giới thiệu từng loại thức ăn mới một cách từ từ và theo từng ngày. Điều này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu dị ứng hoặc không phù hợp với trẻ.
- Thức ăn giàu chất sắt: Bé cần cung cấp đủ chất sắt để hỗ trợ sự phát triển của não và hệ tiêu hóa. Sử dụng các loại thực phẩm như thịt đỏ, thịt gia cầm, hạt lúa mạch và ngũ cốc bổ sung sắt là lựa chọn rất tốt.
- Chế biến thức ăn an toàn: Luôn chế biến thức ăn cho bé một cách an toàn và sạch sẽ nhất có thể. Rửa sạch các loại thực phẩm và công cụ nấu nướng trước khi sử dụng để tránh các tác nhân gây ảnh hưởng xấu đến trẻ.
- Không sử dụng muối và đường: Ở độ tuổi 8 tháng, mẹ cần tránh sử dụng muối và đường trong thực đơn của bé. Bởi trẻ dưới 1 tuổi cần thời gian để thích nghi với hương vị tự nhiên của thực phẩm.
Trên đây là những lưu ý cũng như một số biện pháp giúp mẹ phòng ngừa và cải thiện tình trạng bé 8 tháng biếng ăn dặm. Mong rằng bài viết này của Sakura Montessori sẽ là nguồn thông tin hữu ích giúp mẹ chăm sóc bé tốt hơn, bé khỏe mạnh và phát triển toàn diện.
