Trẻ khi đến giai đoạn 3 tuổi đã có thể nhận thức và tự mình làm được một số điều đơn giản. Đặc biệt, giai đoạn 3 tuổi cũng chính là lúc trẻ vô cùng nhạy cảm và ngang bướng, vì vậy mà bậc phụ huynh càng phải quan tâm, chăm sóc và lưu ý những thay đổi của trẻ. Để hiểu rõ hơn về cách nuôi dạy cũng như tâm sinh lý của trẻ, ba mẹ có thể tham khảo một số phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi phát triển toàn diện mà Sakura Montessori chia sẻ ngay trong bài viết dưới đây.
Khả năng học hỏi và phát triển trí tuệ của bé 3 tuổi
Giai đoạn mà não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất chính là khi trẻ lên 3 tuổi. Lúc này, các tế bào thần kinh trong cơ thể đã bắt đầu hoạt động nhiều hơn so với thời kỳ trước giúp bé có thể xây dựng và hình thành những suy nghĩ độc lập và cảm xúc của riêng bản thân mình.
Trẻ 3 tuổi cũng đã có kỹ năng quan sát, học hỏi theo những gì trẻ đã được trải nghiệm và dựa vào những điều đó để phát triển trí tuệ, tư duy sáng tạo và tưởng tượng phong phú. Đặc biệt, trẻ ở độ tuổi này cũng đã học được cách tương tác xã hội và tư duy logic. Do vậy mà việc tạo môi trường học tập tốt cho bé sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ nhỏ.
>>Xem thêm: Khám phá 10+ chủ đề từ vựng tiếng Anh cho bé 3 tuổi cực hay, dễ nhớ
Khả năng học hỏi của bé 3 tuổi
Ở giai đoạn 3 tuổi, bé thường có xu hướng hình thành tư duy và học hỏi thông qua những điều được trải nghiệm trong cuộc sống hằng ngày. Có thể nói môi trường nuôi dạy đóng vai trò quyết định đến sự phát triển của trẻ nhỏ và gia đình chính là một tấm gương để trẻ có thể nhìn nhận và học theo bởi trẻ ở độ tuổi này sẽ thường xuyên tương tác với gia đình và người thân.
Chính vì vậy, cha mẹ cần phải tạo ra một môi trường an toàn, lành mạnh đồng thời khuyến khích trí tò mò, đặt ra những câu hỏi để trẻ có thể phát triển khả năng tư duy và học hỏi.
>>Xem thêm: Bí quyết để dạy con cách tự lập ngay từ nhỏ
Tâm lý của trẻ 3 tuổi
Trẻ 3 tuổi không những phát triển mạnh mẽ về nhận thức mà cũng có rất nhiều sự thay đổi về mặt cảm xúc. Ba mẹ có thể dễ dàng nhận thấy trẻ ở độ tuổi này sẽ thường có xu hướng bộc lộ cảm xúc và cá tính của bản thân thông qua việc thể hiện quan điểm, thái độ và biểu cảm của trẻ.
Khi lên 3, cha mẹ sẽ cho bé đi nhà trẻ, việc tiếp xúc với môi trường mới, thầy cô mới, bạn bè mới sẽ khiến cho trẻ hình thành nên “cái tôi” của riêng mình. Điều này vừa giúp bé nhận thức được sự khác biệt giữa bản thân với mọi người xung quanh, đồng thời cũng khiến trẻ trở nên hiếu động, nghịch ngợm và nhạy cảm hơn trước. Đây cũng chính là giai đoạn khó khăn nhất đối với cả ba mẹ và bé.
Bé thường sẽ có mong muốn được hành động theo ý mình và cũng dễ cáu gắt, bướng bỉnh nếu như không đạt được mong muốn. Chính vì tâm lý non nớt này của bé mà ba mẹ nên kiên nhẫn, nhẹ nhàng trong quá trình nuôi dạy trẻ 3 tuổi. Không nên quá tức giận, sử dụng vũ lực hay la mắng trẻ bằng những từ ngữ không phù hợp để tránh làm bé bị tổn thương tâm lý.
Tại sao ba mẹ nên giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi?
Có lẽ ba mẹ sẽ thường có câu hỏi: “tại sao nên giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi?”. Đó là vì đây chính là giai đoạn mà trẻ có sự phát triển nhanh chóng về mặt tư duy lẫn tình cảm, cảm xúc. Việc giáo dục trẻ từ sớm là một điều vô cùng cần thiết bởi nó sẽ giúp bé định hướng được bản thân, phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ lẫn tinh thần. Có thể hiểu, đây chính là giai đoạn tiền đề vô cùng quan trọng cho sự phát triển sau này của bé.
Phát triển trí tuệ, giúp bé thông minh hơn
Việc giáo dục trẻ từ nhỏ sẽ giúp bé hình thành khả năng tư duy, phát triển trí tuệ. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì thời điểm từ 3 tuổi đến 4 tuổi chính là khoảng thời gian bé học hỏi và khả năng trí tuệ phát triển nhanh nhất và sau đó sẽ từ từ giảm dần theo thời gian. Chính vì vậy, ba mẹ nên tận dụng thời điểm này để giáo dục sớm cho con, giúp bé thông minh vượt trội, xây dựng nền tảng tư duy và phát triển não bộ.
Để phát triển trí tuệ, giúp bé thông minh hơn, ba mẹ có thể khuyến khích trẻ tham gia các loại hoạt động giải trí để phát huy trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của bé như:
- Vẽ tranh, gấp giấy, làm đồ thủ công
- Đọc sách, kể chuyện cổ tích cho bé nghe
- Vui chơi ngoài trời với những trò chơi vận động: bóng đá, chạy nhảy…
Đi kèm với đó còn cần sự quan tâm, chăm sóc tận tình của ba mẹ để tạo cho bé một môi trường học tập lý thú, bổ ích và lành mạnh cho trẻ.
Xây dựng nền tảng kiến thức sớm cho trẻ
Kiến thức chính là nền tảng để trẻ có thể sử dụng để phát triển bản thân sau này, chính vì vậy mà việc dạy trẻ những điều cơ bản và cần thiết từ sớm sẽ rất có lợi cho trẻ. Ba mẹ có thể dạy bé một số bài học cơ bản để bé có thể hiểu được và xây dựng cho mình một lối tư duy độc lập. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nhận thức cũng như tâm lý của bé.
Nền tảng kiến thức sẽ giúp bé biết tư duy logic để tìm ra giải pháp giải quyết vấn đề. Đồng thời hỗ trợ bé phát triển được các kỹ năng xã hội như chia sẻ, thấu hiểu và tương tác với mọi người xung quanh. Kiến thức được học từ khi còn nhỏ sẽ giúp bé hiểu được nhiều vấn đề trong cuộc sống, cách ứng xử và là nền tảng cho con đường học tập tương lai.
Tạo cho bé học tập và làm theo những thói quen tốt
Việc giáo dục trẻ từ khi còn nhỏ cũng giúp bé tạo được những thói quen tốt và áp dụng những thói quen ấy trong cuộc sống hằng ngày. Điều đó sẽ giúp bé phát triển thành một con người thông minh, thích tìm hiểu, tự lập và có tính kỷ luật.
Với những thói quen tốt như: thường xuyên đọc sách, sắp xếp đồ chơi, tương tác nhiều với mọi người xung quanh… sẽ giúp bé hoàn thiện bản thân và thích nghi khi phải tiếp xúc với môi trường mới. Khi bé đã có cho mình những thói quen tốt, ba mẹ sẽ thấy bé học được cách kiềm chế bản thân và có tinh thần trách nhiệm đối với những điều bản thân làm.
Giúp bé phát triển tình cảm và tâm lý ổn định
Giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi đòi hỏi ba mẹ phải có sự kiên nhẫn và thấu hiểu. Khi chơi, trò chuyện và dạy con học tập, ba mẹ sẽ thấy được nhiều khía cạnh khác được trẻ bộc lộ từ đó cũng sẽ hiểu được thói quen và tâm lý của trẻ nhỏ. Nhờ việc thường xuyên tiếp xúc và tương tác với bé, ba mẹ có thể uốn nắn, bù đắp những thiếu sót và dạy trẻ cách yêu thương, quan tâm đối với mọi người xung quanh.
Việc bồi đắp tình cảm và tâm lý ổn định sẽ giúp bé học được cách thấu hiểu, đồng cảm và sẻ chia. Đây là những đức tính tốt sẽ giúp bé phát triển bản thân trong tương lai trở thành một người giàu tình thương và có ích cho xã hội.
5 phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi hàng đầu từ chuyên gia
Khi lên 3 tuổi, trẻ rất cần sự quan tâm, chăm sóc, thấu hiểu và dạy dỗ của ba mẹ để có thể trải qua giai đoạn đầu đời đầy khó khăn. Để trẻ có thể phát triển toàn diện về các mặt thể chất, tinh thần và trí tuệ, ba mẹ cần xây dựng phương pháp nuôi dạy khoa học và phù hợp với trẻ. Dưới đây sẽ là 5 phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi hành đầu từ chuyên gia mà mẹ nên tham khảo:
Dạy trẻ 3 tuổi thông minh thông qua trò chơi và hoạt động sáng tạo
Một trong những cách giáo dục trẻ 3 tuổi hiệu quả đó chính là dạy trẻ thông qua các hình thức trò chơi và hoạt động sáng tạo. Với phương pháp này, trẻ có thể thỏa sức sáng tạo, phát triển tư duy vô cùng hiệu quả. Mẹ có thể chơi cùng bé những trò chơi đòi hỏi sự tư duy như xếp hình, chơi đồ chơi lego, tìm kiếm đồ vật giống nhau,… Những trò chơi này không chỉ kích thích sự tò mò của trẻ mà còn dạy trẻ cách sáng tạo và phát triển trí tưởng tượng của mình.
Ngoài những món đồ chơi như trên thì mẹ cũng có thể thông qua việc vẽ tranh để phát triển bản thân. Bức tranh mà bé vẽ cũng phản ánh tâm trạng, cảm xúc của trẻ nhỏ cũng như tư duy và nhận thức về thế giới xung quanh. Vẽ tranh cũng chính là một cách để ba mẹ tìm ra được sở thích cũng như tài năng của bé, giúp bé thỏa sức sáng tạo và bồi dưỡng tâm hồn của trẻ nhỏ.
Với những hoạt động vui chơi, sáng tạo mang tính giáo dục sẽ là một phương pháp vừa học vừa chơi vô cùng hiệu quả dành cho trẻ 3 tuổi. Thay vì sử dụng những loại đồ chơi bạo lực không phù hợp với lứa tuổi thì ba mẹ hãy cho trẻ tiếp xúc với các loại hình trò chơi mang tính giáo dục cao như tô màu, xếp hình, chơi các loại nhạc cụ. Việc lựa chọn đồ chơi phù hợp với trẻ sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển toàn diện về khả năng quan sát, tư duy và sáng tạo ở bé.
Giáo dục sớm cho trẻ bằng phương pháp tương tác và giao tiếp
Trẻ khi đến giai đoạn 3 tuổi sẽ biết thể hiện bản thân qua nhiều cách khác nhau. Lúc này bé cũng đã biết nói, biết sử dụng ngôn ngữ để bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Đặc biệt, ở độ tuổi này, bé sẽ có rất nhiều điều thắc mắc và luôn tò mò về thế giới xung quanh. Bé thường sẽ đặt ra vô vàn câu hỏi cho ba mẹ và đó cũng chính là cách để bé tìm hiểu về cuộc sống.
Chính vì vậy, khi trẻ đưa ra câu hỏi và mong muốn được giải đáp, ba mẹ hãy dành thời gian để giải thích cho bé hiểu được những điều mà bé thắc mắc. Cách giao tiếp như vậy sẽ giúp bé học hỏi được nhiều điều và ghi nhớ những điều được dạy thật kỹ.
Ba mẹ nên tích cực trò chuyện, tương tác với bé nhiều nhất có thể. Hãy dành thời gian để chăm sóc và giải đáp những thắc mắc của bé. Không nên lảng tránh hay cảm thấy phiền phức khi nhận được câu hỏi từ trẻ, điều đó sẽ làm trẻ không dám đặt câu hỏi nữa. Từ đó sẽ khiến trẻ khi lớn lên sẽ luôn cảm thấy tự ti, rụt rè và không biết cách tư duy mở rộng.
Giáo dục sớm cho trẻ bằng cách thường xuyên trò chuyện, đưa ra câu hỏi, giải đáp những thắc mắc của trẻ và khuyến khích thảo luận có ảnh hưởng vô cùng lớn đến sự phát triển của trẻ nhỏ. Ba mẹ hãy sử dụng các loại sách ảnh, kể chuyện, đóng vai nhân vật trong truyện sẽ giúp bé phát huy khả năng tư duy sáng tạo và ngôn ngữ rất cần thiết cho quá trình phát triển của trẻ.
Trau dồi vốn từ vựng cho bé
Có thể ba mẹ sẽ nghĩ trẻ chỉ mới 3 tuổi sẽ không thể hiểu được những từ ngữ có nghĩa phức tạp và cho rằng việc dạy bé quá nhiều từ vựng là điều không cần thiết. Tuy nhiên ở độ tuổi này bé có khả năng ghi nhớ rất tốt.
Trong giao tiếp hằng ngày, ba mẹ có thể dạy bé những từ ngữ có nghĩa phức tạp để giúp bé trau dồi vốn từ và biết cách biểu đạt suy nghĩ của bản thân bằng ngôn từ đa dạng. Nếu như bé chưa hiểu và nhớ được những từ ngữ ấy, ba mẹ hãy thường xuyên nhắc lại và giải thích nghĩa từng từ để bé có thể ghi nhớ.
Dạy trẻ 3 tuổi ngôn ngữ mới
Trẻ 3 tuổi có một khả năng ghi nhớ vô cùng tốt. Chính vì vậy trong giai đoạn vàng này, ba mẹ nên cho bé tiếp xúc với các loại ngôn ngữ khác ví dụ như tiếng Anh sẽ giúp bé giao tiếp được bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, phát huy khả năng tư duy và giao tiếp. Việc học thêm một ngôn ngữ khác ngoài tiếng mẹ đẻ sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho trẻ.
Ba mẹ có thể dạy bé bằng cách trò chuyện song ngữ hằng ngày với bé, sử dụng các loại sách tiếng anh có hình ảnh minh họa sinh động để kích thích não bộ và tăng cường khả năng ghi nhớ.
Đọc sách và khuyến khích trẻ dành tình yêu với đọc
Sách chính là một phương tiện giúp con người tiếp thu được những kiến thức và là một phần vô cùng quan trọng trong cuộc sống. Việc giáo dục sớm bằng cách khuyến khích trẻ dành tình yêu với việc đọc sách được xem là một phương pháp vô cùng hiệu quả và khoa học. Chính vì vậy mà cách dạy trẻ này rất được ba mẹ quan tâm và hướng đến trong quá trình nuôi dạy trẻ.
Đối với trẻ 3 tuổi thì việc đọc và hiểu được tất cả các mặt chữ là điều vô cùng khó khăn. Vì vậy ba mẹ cũng không nên đặt nặng vấn đề đọc sách lên bé mà hãy lựa chọn các loại sách có nhiều hình ảnh để kích thích trí tò mò và nuôi dưỡng tình yêu đối với sách.
Để rèn luyện cho trẻ thói quen đọc sách, ba mẹ có thể dành thời đọc sách cho trẻ nghe trước khi đi ngủ. Hãy cho bé tự tìm hiểu sách và giải đáp những thắc mắc của bé về nội dung có trong sách. Điều này sẽ góp phần giúp bé xây dựng được khả năng suy nghĩ và tư duy độc lập.
Dạy trẻ 3 tuổi tăng cường tính tự lập và tự chủ
Khi trẻ đã được 3 tuổi, ba mẹ có thể dạy bé một số công việc vệ sinh cá nhân đơn giản để rèn luyện cho bé tính tự lập và tự chủ. Ở lứa tuổi này, bé đã tự mình làm được những việc đơn giản, tuy nhiên phần lớn vẫn còn dựa dẫm vào ba mẹ và cần sự giúp đỡ của người lớn để có thể hoàn thành công việc.
Trong việc nuôi dạy và giáo dục con, ba mẹ cũng không nên quá nuông chiều khiến con dựa dẫm và lười biếng. Hãy để con tự lập ngay từ khi còn nhỏ bằng cách hướng dẫn con một số công việc cá nhân đơn giản như:
- Để bé tự xúc ăn
- Tự đánh răng, rửa mặt
- Tự mang giày, mang dép và mặc quần áo
- Tự sắp xếp các đồ dùng học tập để đi học
- Tự dọn dẹp đồ chơi sau khi đã chơi xong
- Tự tắm rửa
Trong quá trình dạy trẻ tự lập và tự làm những điều đơn giản, ba mẹ hãy luôn ở bên cạnh trẻ để đảm bảo an toàn cũng như hỗ trợ những lúc trẻ cần. Và khi bé biết tự mình làm những việc ấy, ba mẹ nên động viên, khuyến khích để bé luôn cảm thấy tự tin, thoải mái và thích thú hơn trong việc học cách tự lập.
Cho trẻ tham gia các hoạt động thể dục và vận động ngoài trời
Để trẻ có thể phát triển toàn diện, ngoài việc phát triển khả năng tư duy, nhận thức của trẻ thì thể lực và sức khỏe của bé cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng. Khi giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi, ba mẹ hãy cho trẻ tham gia các hoạt động thể dục và vận động ngoài trời để bé rèn luyện thói quen tập thể dục và nâng cao sức khỏe thể chất.
Những hoạt động ngoài trời sẽ đem lại cho bé một cơ thể khỏe mạnh, năng động và yêu thích việc khám phá thế giới xung quanh. Bé khi được vui chơi và tương tác nhiều với môi trường bằng các hoạt động ngoài trời sẽ giúp trẻ nhìn nhận được thế giới xung quanh và học được cách yêu quý thiên nhiên.
Đặc biệt, ba mẹ hãy duy trì thói quen vận động ngoài trời cho bé để đảm bảo rằng bé có sự tập luyện đều đặn, phát triển được các kỹ năng thể chất của bản thân sau mỗi lần hoạt động thể dục.
Ba mẹ có thể tham khảo một số hoạt động thể dục và phương pháp vận động ngoài trời phù hợp cho trẻ 3 tuổi phát triển thể chất và tinh thần như:
- Dạy bé cách đi xe đạp, khi bé chưa biết giữ thăng bằng hãy bắt đầu bằng xe 3 bánh
- Chơi các bộ môn thể thao cùng với bé như ném bóng, cầu lông, bóng đá…
- Vui chơi ngoài trời với bé
Ba mẹ cần lưu ý điều gì để giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi hiệu quả
Việc giáo dục sớm cho bé 3 tuổi là một công việc vô cùng khó khăn, bé ở tuổi này đòi hỏi phải có sự nhẫn nại, tình yêu thương và sự thấu hiểu đến từ phía ba mẹ. Khủng hoảng tuổi lên 3 khiến trẻ có những sự thay đổi rõ rệt trong tính cách, tâm lý và hành vi.
Bé thường sẽ có xu hướng thích làm mọi việc theo ý muốn của mình và trở nên vô cùng ương ngạnh, khó bảo. Chính vì vậy, để hiểu rõ tâm lý của bé, ba mẹ cần lưu ý những điều sau đây để giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi hiệu quả:
Khen ngợi, động viên trẻ
Né ở độ tuổi này luôn có mong muốn được khẳng định “cái tôi” của bản thân. Chính vì vậy khi trẻ có thể tự mình làm những điều đơn giản hay ghi nhớ những điều đã được dạy, ba mẹ hãy khen ngợi và cổ vũ trẻ để bé cảm thấy bản thân nhận được sự công nhận từ người lớn. Khi thường xuyên nhận được lời động viên, khen ngợi của người lớn, trẻ sẽ cảm thấy tự tin và mạnh dạn hơn trong việc thể hiện bản thân.
Tạo ra quy định trong gia đình và nghiêm khắc kỷ luật
Tuy còn nhỏ nhưng việc đặt ra những quy tắc trong gia đình là điều cần thiết. Và ba mẹ có thể dạy bé thực đúng những quy tắc ấy. Khi trẻ có những hành động không đúng đắn, hãy có những hình thức kỷ luật phù hợp để bé hiểu được những điều bản thân làm là sai và cần phải điều chỉnh hành động sao cho đúng.
Tuy nhiên, nghiêm khắc không đồng nghĩa với việc la mắng nặng nề. Khi bé ương bướng, không chịu nghe lời thì ba mẹ nên giữ bình tĩnh, vừa nhẹ nhàng cũng vừa nghiêm khắc để cho bé hiểu được hành động của mình là không tốt và không nên làm. Tránh dùng những lời nói nặng nề, ép buộc đối với trẻ.
Luôn tôn trọng và thấu hiểu bé
Trẻ nhỏ cũng rất cần có sự quan tâm và lắng nghe từ phía ba mẹ. Chính vì vậy ba mẹ hãy luôn tôn trọng, lắng nghe ý kiến của bé để hiểu được sở thích và cá tính riêng của bé. Bằng cách này, ba mẹ có thể điều chỉnh tư duy và nhận thức của trẻ trong khuôn khổ và đồng thời cũng giúp bé phát triển năng khiếu của bản thân.
Ngoài ra, việc thấu hiểu suy nghĩ của bé cũng sẽ giúp mối quan hệ giữa ba mẹ và con cái trở nên thắm thiết, gần gũi hơn, trẻ được lắng nghe sẽ cảm thấy được an toàn và dễ dàng mở lòng để chia sẻ cảm xúc của mình cho ba mẹ hơn.
Cho bé được quyền lựa chọn Ba mẹ có thể cho bé quyền lựa chọn những đồ vật mà bé thích nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ được đặt ra. Với cách đưa ra sự lựa chọn như vậy sẽ giúp bé tự tin thể hiện bản thân, xây dựng suy nghĩ độc lập và thể hiện chính kiến của mình.
Xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh cho bé
Tạo môi trường an toàn, lành mạnh và tích cực để trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần.
Ngoài ra, bé lên 3 tuổi ba mẹ sẽ cho con bắt đầu đi học mẫu giáo. Khi phải xa ba mẹ và làm quen với môi trường lạ lẫm sẽ khiến bé sinh ra cảm giác lo âu và thiếu an toàn. Lúc này tâm lý của trẻ vô cùng nhạy cảm và rất cần sự thấu hiểu, chăm sóc và động viên nhẹ nhàng từ ba mẹ.
Đồng hành cùng con trong giai đoạn đầu đời luôn là một trách nhiệm vô cùng khó khăn đối với ba mẹ. Đặc biệt khi bé trải qua khủng hoảng tuổi lên 3 sẽ khiến người lớn vô cùng đau đầu bởi những biến đổi về tâm sinh lý. Tuy nhiên việc giáo dục sớm cho trẻ 3 tuổi là điều cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé. Với những mẹo dạy trẻ 3 tuổi thông minh trong bài viết này của Sakura Montessori, ba mẹ có thể tham khảo và xây dựng được phương pháp dạy con khoa học, phù hợp với khả năng của bé.
