Những tháng đầu đời của trẻ sơ sinh là thời điểm “vàng” để ba mẹ dạy dỗ, uốn nắn con nhỏ. Điều này sẽ giúp con hình thành được những thói quen tốt, phát triển các giác quan mạnh mẽ để phục vụ cho sự phát triển toàn diện sau này. Đặc biệt, giai đoạn 3 tháng tuổi là một cột mốc quan trọng ba mẹ cần chú ý trong việc nuôi dạy trẻ. Làm thế nào để con thông minh, phát triển khoa học? Cùng Sakura Montessori tìm hiểu ngay 10 cách dạy trẻ 3 tháng tuổi thông minh vượt trội!
Tổng quan về đặc điểm phát triển của bé 3 tháng tuổi
Ở độ tuổi 3 tháng, trẻ có nhiều sự phát triển đáng chú ý trong nhiều khía cạnh khác nhau, bao gồm cả phát triển về thể chất, giác quan, và tương tác xã hội. Dưới đây là một số đặc điểm phát triển của bé 3 tháng tuổi, nắm rõ những đặc điểm này sẽ giúp ba mẹ xác định được cách dạy con phù hợp:
Sự phát triển về thể chất:
- Chiều cao và cân nặng: Trẻ 3 tháng tuổi thường đã tăng cân một cách đáng kể so với lúc mới sinh. Chiều cao cũng có thể tăng nhẹ, trung bình chiều cao của bé trai là 61.4 cm và bé gái là 59.8 cm
- Phát triển cơ bắp: Các cử động của trẻ trở nên linh hoạt hơn, và cơ bắp cơ bản được phát triển.
>>Xem thêm: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ từ 0 đến 5 tuổi mà ba mẹ cần biết
Sự phát triển về giác quan:
- Tầm nhìn: Tầm nhìn của trẻ mở rộng hơn, có khả năng quan sát môi trường xung quanh và theo dõi các đối tượng trong tầm nhìn. Con có thể cảm nhận được màu sắc và theo dõi các sự chuyển động trong phạm vi 7m
- Nghe: Trẻ có khả năng phân biệt giữa các âm thanh và bắt đầu chú ý đến âm thanh từ môi trường. Trẻ nhận biết được tiếng nói của ba mẹ và những người thường xuyên tiếp xúc, chăm sóc bé.
Sự phát triển về ngôn ngữ:
- Phản ứng với những âm thanh: Trẻ có thể phản ứng tích cực hơn khi nghe thấy giọng nói của người chăm sóc và có thể cười và làm theo các âm thanh đơn giản.
- Khả năng ngôn ngữ: Trẻ có thể tạo ra các âm thanh cơ bản như “ooh” và “aah.”
Sự phát triển về cảm xúc
- Quan sát nhiều hơn: Trẻ bắt đầu chú ý nhiều hơn đến khuôn mặt và biểu hiện của người xung quanh, đặc biệt là của người chăm sóc như ba mẹ, ông bà.
- Cười nhiều hơn: Trẻ có xu hướng cười nhiều hơn so với giai đoạn trước, đặc biệt là khi được chơi đùa với ba mẹ.
>>Xem thêm: Các giai đoạn vàng phát triển não bộ của trẻ, giúp trẻ thông thái
Khả năng vận động:
- Cử động cơ bản: Trẻ có thể giữ đầu chắc chắn hơn và bắt đầu quay đầu từ một bên sang bên kia, các cử động chân tay cũng mạnh mẽ hơn
- Đưa tay lên miệng: Trẻ bắt đầu có xu hướng đưa tay vào miệng và ngậm mút.
Thời gian ngủ của trẻ:
- Thời gian ngủ đều đặn hơn: Chu kỳ ngủ có thể trở nên đều đặn hơn và có thể có giấc ngủ dài hơn vào ban đêm.
Tương tác với đồ vật xung quanh:
- Tìm hiểu nhiều hơn: Trẻ có thể bắt đầu tìm hiểu về đồ vật xung quanh bằng cách nhìn và có thao tác cơ bản như với tay, sờ nắn đối với đồ vật
Như vậy, có thể thấy rằng, bé 3 tháng tuổi đã có sự phát triển rõ ràng hơn rất nhiều so với giai đoạn 1 – 2 tháng trước đó. Khả năng nhận thức và tư duy của trẻ cũng đã được hình thành nhanh chóng. Do đó, đây là thời điểm mà ba mẹ nên giáo dục sớm cho trẻ 3 tháng tuổi để con có cơ hội phát triển tốt hơn.
Dưới đây là 10 cách dạy con 3 tháng tuổi thông minh mà ba mẹ nên tham khảo và áp dụng cho bé!
1. Dạy bé 3 tháng tuổi phát triển thị giác
Giai đoạn đầu của sự phát triển thị giác là quan trọng cho việc hình thành mạng lưới thần kinh và các kết nối não bộ. Việc kích thích thị giác ở giai đoạn này giúp hỗ trợ sự phát triển của não bộ và tăng cường khả năng xử lý thông tin thông qua thị giác của bé. Ba mẹ hãy giúp con phát triển thị giác bằng những cách sau:
Sử dụng những màu sắc nổi bật:
- Sử dụng đồ chơi, quần áo, giày dép,…với màu sắc tươi sáng và tương phản cao để thu hút sự chú ý của bé.
- Chọn đồ chơi có màu sắc và hình dạng đa dạng để kích thích giác quan của bé.
Cho bé chơi tiếp xúc với ánh sáng nhẹ:
- Cho bé trải nghiệm với ánh sáng nhẹ, như ánh sáng mặt trời nhẹ nhàng hoặc ánh sáng từ đèn.
- Đặt bé trong môi trường ánh sáng nhẹ nhàng và cho bé chơi với các đồ chơi có thể tạo ra bóng đổ hoặc ánh sáng đặc biệt.
Chơi với gương:
- Đặt gương trước mặt bé để bé có thể nhìn thấy hình ảnh của mình.
- Chọn loại gương chắc chắn và không có các cạnh sắc để đảm bảo an toàn cho bé.
Đồ chơi chuyển động:
- Mua cho con những đồ chơi có thể chuyển động để thu hút sự chú ý của bé.
- Treo các vật dụng, đồ chơi trên giường cũi hoặc ghế ngồi để bé có thể theo dõi chúng.
Thay đổi góc nhìn:
- Thường xuyên thay đổi góc nhìn của bé để giúp phát triển khả năng quan sát và theo dõi đối tượng.
- Đặt bé ở các vị trí khác nhau trong phòng hoặc cho bé bé ra ngoài để bé có thể nhìn thấy nhiều cảnh quan, góc nhìn khác nhau.
Tương tác nhiều với bé bằng gương mặt
- Ba mẹ hãy dành thời gian tương tác với bé, như cười và làm khuôn mặt ngộ nghĩnh để thu hút sự chú ý của bé.
- Chơi và trò chuyện với bé ở khoảng cách gần khuôn mặt bé để bé có thể nhìn thấy và bắt chước biểu hiện khuôn mặt của ba mẹ.
2. Dạy con 3 tháng tuổi phát triển thính giác
Dạy con 3 tháng tuổi phát triển thính giác đòi hỏi sự tập trung vào các hoạt động và tương tác. Dưới đây là một số cách mẹ có thể thực hiện để hỗ trợ phát triển thính giác của bé:
Trò chuyện và hát cho bé nghe
- Hãy thường xuyên trò chuyện với bé bằng giọng điệu nhẹ nhàng và thân thiện. Khi giao tiếp, ba mẹ hãy nhìn thẳng vào mắt bé để bé có thể lắng nghe rõ ràng và học hỏi từ biểu hiện khuôn mặt và miệng của ba mẹ.
- Cho bé nghe những bài hát có âm hưởng nhẹ nhàng. Âm nhạc có thể kích thích thính giác và tạo ra một môi trường thoải mái cho bé.
Đồ chơi có âm thanh:
- Chọn đồ chơi có thể tạo ra âm thanh thu hút mà bé có thể nghe được, ví dụ như chuông, đồ chơi chạy bằng cót, đàn mini, đồ chơi hình động vật có âm thanh của từng loại động vật,..
Cho bé lắng nghe âm thanh từ môi trường tự nhiên:
- Cho bé trải nghiệm âm thanh môi trường tự nhiên bằng cách mở cửa sổ để bé nghe tiếng gió, cây lá, chim hót,…
Thay đổi góc nghe:
- Thay đổi góc nghe của bé để bé có thể nghe và phản ứng với âm thanh từ nhiều hướng khác nhau.
- Đưa đồ vật có âm thanh vào tầm nhìn của bé để bé có thể tương tác với âm thanh đó.
Ba mẹ hãy lưu ý rằng mỗi bé có những khả năng phát triển riêng biệt và có thể phản ứng khác nhau với các hoạt động. Hãy luôn theo dõi và quan sát sự phản ứng của bé để điều chỉnh các hoạt động phát triển thính giác phù hợp với nhu cầu của bé.
3. Cách dạy con 3 tháng tuổi rèn luyện xúc giác
Dạy bé phát triển xúc giác ở độ tuổi 3 tháng cũng là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc và phát triển toàn diện của em bé. Ba mẹ hãy rèn luyện xúc giác cho bé bằng những cách sau:
Đồ chơi có nhiều chất liệu:
- Chọn mua cho bé những đồ chơi có chất liệu khác nhau như nhựa, cao su, gỗ, thủy tinh, bông,… để bé có thể sờ, nắm bắt, và cảm nhận.
- Cho bé chơi với nhiều loại đồ chơi có hình dáng, kích thước khác nhau để bé có thể tiếp xúc và cảm nhận.
Thực hiện vận động nhẹ nhàng:
- Thực hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng như di chuyển cánh tay và chân của bé.
- Khi bé đặt nằm, giúp bé giữ đầu và cổ để rèn luyện cơ bắp và cải thiện sự linh hoạt.
- Chạm nhẹ vào các ngón tay và bàn chân để bé cảm nhận được cảm giác.
Massage thường xuyên:
- Ba mẹ hãy thực hiện những động tác massage nhẹ nhàng trên cơ thể bé để kích thích các cảm giác xúc giác.
- Mát-xa nhẹ nhàng bàn tay và chân của bé để kích thích các điểm cảm giác trên da.
- Sử dụng dầu massage cho bé để tạo ra cảm giác dễ chịu cho bé.
Cho bé chơi với nước:
- Cho bé tận hưởng việc chơi với nước, ví dụ như tắm, rửa tay,… để cảm nhận cảm giác nước trên da.
- Đảm bảo nhiệt độ nước ấm phù hợp với trẻ.
Tiếp xúc cơ thể:
- Ba mẹ hãy thường xuyên âu yếm, ôm ấp con để con cảm nhận được nhiệt độ cơ thể và cảm giác tiếp xúc da thịt.
4. Phát triển vị giác cho trẻ 3 tháng tuổi
Bé 3 tháng tuổi còn đang phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ hoặc sữa công thức, do đó vị giác của trẻ ở giai đoạn này chủ yếu sẽ dừng lại ở việc cảm nhận hương vị của sữa. Để con có thể cảm nhận trọn vẹn được hương vị từ sữa, mẹ hãy xây dựng cho bé một lịch trình ti sữa khoa học. Thông thường, bé 3 tháng cần cung cấp khoảng 6 – 8 lần ti sữa trong một ngày. Không nên cho bé bú quá nhiều lần trong một ngày vì sẽ khiến con bị mất vị giác, dễ chán bú sữa trong những ngày tiếp theo. Bên cạnh đó, khi bé trong thời gian bú, mẹ hãy tạo ra một không gian yên tĩnh và môi trường thoải mái để con có thể tập trung vào việc bú. Qua đó, con có thể cảm nhận được hương vị từ sữa một có rõ ràng.
5. Dạy con rèn luyện khứu giác
Khứu giác không chỉ giúp em bé nhận biết mùi vị, mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình nhận diện môi trường và kết nối với các giác quan khác như thị giác và thính giác. Dưới đây là cách dạy con 3 tháng rèn luyện khứu giác ba mẹ nên áp dụng:
Tiếp xúc với nhiều mùi hương
- Sử dụng các loại thảo mộc, gia vị, hoa quả, và các loại thực phẩm có mùi hương đặc trưng để bé nhận biết và tìm hiểu.
- Tạo một bảng mùi với các mẫu mùi như trà, cà phê, bạch dương, và các loại thảo mộc và cho bé tiếp xúc với từng loại
Mùi hương từ môi trường tự nhiên:
- Cho bé trải nghiệm mùi hương từ tự nhiên như cỏ, lá cây, hoa, hoặc mùi của mưa.
- Đưa bé đến những nơi có không khí trong lành để bé có thể hít thở thoải mái, kích thích sự nhạy bén khứu giác của trẻ.
Đồ chơi có hương thơm:
- Cho bé chơi đồ chơi hoặc vật dụng có mùi hương, chẳng hạn như gối hương thảo hoặc túi hạt hương thơm.
- Đặt các vật dụng này ở gần bé để bé có thể chơi và tương tác với mùi hương.
Massage cho bé với dầu thơm:
- Khi massage cho con, mẹ hãy sử dụng các loại dầu thơm nhẹ nhàng, giúp bé cảm nhận mùi hương từ dầu mát-xa.
- Nên chọn các dầu có mùi hương như lavender, cam, hoặc camomile.
6. Dạy trẻ 3 tháng tuổi thông minh qua vận động thô
Vận động thô là những hoạt động vận động toàn thân và tổng hợp, chủ yếu liên quan đến các cử động lớn và các nhóm cơ toàn bộ cơ thể. Ba mẹ hãy dạy bé 3 tháng tuổi những bài tập vận động thô như:
Bài tập vận động nhẹ nhàng:
- Đặt bé nằm ngửa và giúp bé thực hiện những động tác như giữ đầu, quay đầu và vận động cánh tay, cẳng chân.
- Thực hiện những bài tập vận động nhẹ nhàng giúp cung cấp kích thích cho cơ bắp và thúc đẩy sự linh hoạt.
Cho trẻ tự tìm hiểu đồ chơi
- Sử dụng đồ chơi có thể gắn liền với cũi hoặc giường cũi để bé có thể chạm vào và nắm bắt.
- Đảm bảo rằng đồ chơi có màu sắc tươi sáng và kích thích tất cả các giác quan của bé.
Nâng cao vận động bàn tay
- Tập cho bé cách cầm nắm đồ chơi hoặc cầm tay của ba mẹ
- Hỗ trợ bé trong quá trình nhằm và nắm bắt để củng cố cơ bắp và kỹ năng vận động.
7. Nuôi dạy trẻ 3 tháng tuổi vận động tinh
Vận động tinh liên quan đến các hoạt động vận động nhỏ, chính xác và phức tạp, thường yêu cầu sự kiểm soát tốt của cơ và cảm giác tinh tế từ hệ thần kinh.
Dạy trẻ 3 tháng tuổi vận động tinh đòi hỏi sự nhẹ nhàng và tương tác tận tâm. Ở độ tuổi này, trẻ mới bắt đầu phát triển các kỹ năng vận động tinh và việc tạo ra môi trường thích hợp để khuyến khích sự phát triển này là rất quan trọng.
Thực hiện massage cho trẻ:
- Thực hiện các động tác mát-xa nhẹ nhàng trên cơ thể bé, chẳng hạn như mát-xa bàn chân, tay, hoặc lưng.
- Sử dụng các động tác nhẹ để kích thích cảm giác vận động tinh và tăng cường sự linh hoạt của cơ bắp ở trẻ
Bài tập lật người:
- Khi bé nằm ngửa, ba mẹ hãy giúp bé lật ngược hoặc đưa đầu bé nghiêng về một hướng để bé có cơ hội nhìn thấy môi trường từ một góc độ mới.
- Mẹ cũng có thể đặt một đồ chơi mà bé thích ở phía dưới để kích thích sự tò mò và vận động của bé.
8. Giáo dục sớm cho trẻ 3 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ
Giáo dục sớm cho trẻ 3 tháng tuổi về phát triển ngôn ngữ liên quan chủ yếu đến việc tạo ra môi trường tương tác và kích thích ngôn ngữ. Dưới đây là một số cách ba mẹ có thể thực hiện để giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tháng tuổi:
- Nói chuyện với trẻ: Dành thời gian mỗi ngày để nói chuyện với bé. Mẹ có thể nói chuyện về những hoạt động hàng ngày hoặc kể những câu chuyện thú vị. Khi trò chuyện, hãy sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng và câu nói đơn giản để bé có thể dễ dàng nhận biết. Tránh tiếng ồn và giữ cho môi trường yên tĩnh khi mẹ muốn tập trung vào việc tương tác ngôn ngữ với bé.
- Đọc sách cho bé nghe: Nên bắt đầu đọc sách cho bé từ những tháng đầu đời. Mẹ hãy chọn những cuốn sách có hình ảnh sáng tạo và màu sắc thu hút. Cho bé nhìn vào hình ảnh và giới thiệu tên các đối tượng trong sách.
- Hát cho bé nghe: Hát những bài hát với giai điệu nhẹ nhàng như bài hát ru, đồng ca,… để bé nghe.
- Chơi với âm thanh: Cho bé trải nghiệm với âm thanh từ các đồ chơi có như chuông, còi, hoặc đồ chơi phát nhạc nhẹ. Môi trường âm thanh sẽ kích thích trải nghiệm của bé và giúp bé làm quen với các âm thanh khác nhau.
9. Phát triển khả năng nhận thức cho trẻ 3 tháng tuổi
Phát triển khả năng nhận thức cho trẻ 3 tháng tuổi đòi hỏi sự tập trung vào các hoạt động tương tác, thị giác, thính giác, và các trải nghiệm khác nhau. Phát triển khả năng nhận thức là một bước vô cùng quan trọng để kích thích trí thông minh của trẻ trong giai đoạn này. Một số cách ba mẹ có thể thực hiện để hỗ trợ phát triển khả năng nhận thức của bé như:
- Chơi với đồ chơi có màu sắc sáng tạo: Chọn những đồ chơi có màu sắc tươi sáng và đa dạng để kích thích sự chú ý và sự quan sát của bé. Đồ chơi nên có kích thước phù hợp để bé có thể nhìn thấy và nắm bắt dễ dàng.
- Tiếp xúc với nhiều loại ánh sáng: Cho bé trải nghiệm với ánh sáng từ đèn điện và ánh sáng tự nhiên đặc biệt là ánh sáng của mặt trời. Di chuyển bé qua các khu vực có ánh sáng khác nhau để bé có cơ hội quan sát và phản ứng với sự thay đổi ánh sáng.
- Cho bé chơi với gương: Đặt một chiếc gương trước mặt bé để bé có thể nhìn thấy hình ảnh của mình. Mẹ hãy mô tả về hình ảnh của bé và khích lệ bé để theo dõi và tương tác với hình ảnh trong gương.
- Thời gian tự chơi: Hãy để bé có những khoảng không gian và thời gian riêng tư để bé tự chơi một mình. Trong thời gian này, bé sẽ tự tìm hiểu về những thứ xung quanh bằng mắt và vận động chân tay. Đây cũng là thời gian giúp trẻ tự nhận thức về bản thân và các hoạt động của mình.
- Vận động nhẹ: Cho bé thực hiện các động tác vận động nhẹ nhàng để kích thích sự linh hoạt và nhận thức cơ bắp. Mẹ có thể đặt bé nằm ngửa và giúp bé thực hiện những động tác như quay đầu, nâng chân, hoặc vận động tay.
- Thời gian tắm cho bé: Để bé tham gia vào hoạt động chuẩn bị tắm bằng cách giữ bé ở gần và nói chuyện về nước và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Mô tả về mùi hương và cảm nhận khi bé tiếp xúc với nước và những sản phẩm đó.
10. Cho bé chơi đồ chơi kích thích phát triển não bộ
Cho bé 3 tháng chơi đồ chơi kích thích phát triển não bộ là một cách tuyệt vời để khuyến khích sự tương tác và phát triển trí thông minh của trẻ. Ở độ tuổi này, bé thường quan tâm đến màu sắc sáng, hình ảnh đơn giản và âm thanh nhẹ nhàng. Dưới đây là một số ý tưởng cho đồ chơi phù hợp với việc kích thích sự phát triển não bộ của bé:
- Đồ chơi treo cũi: Chọn đồ chơi có thể gắn liền với cũi hoặc giường cũi của bé. Những đồ chơi như chuông, gương nhỏ, hoặc đồ chơi nhấn có thể làm bé tập trung và quan sát.
- Chơi với gương: Một gương nhỏ có thể được đặt gần mặt bé hoặc gắn trên cũi. Bé sẽ thích việc nhìn thấy hình ảnh của mình và cố gắng tương tác với gương.
- Đồ chơi gấp gọn: Ba mẹ hãy chọn những đồ chơi có thể gấp gọn hoặc mở ra để bé có thể thấy sự biến đổi của hình dạng. Điều này giúp bé phát triển khả năng quan sát và hiểu về kích thích sự tò mò của trẻ.
- Đèn lồng treo: Một đèn lồng nhỏ với ánh sáng nhẹ có thể làm cho không gian xung quanh bé trở nên thú vị.
- Gấu bông: Hãy mua cho bé những con gấu bông mềm với các hình dáng màu sắc sáng tạo để bé có thể ngắm nhìn. Gấu bông cũng có thể được sử dụng để hỗ trợ bé khi tummy time.
- Đồ chơi phát nhạc: Một đồ chơi phát nhạc có thể tạo ra âm thanh nhẹ nhàng khi bé nhấn vào hoặc chuyển động. Điều này có thể kích thích thính giác và sự quan tâm của bé.
- Đồ chơi nút bấm: Chọn đồ chơi với các nút bấm đơn giản mà bé có thể nhấn vào. Ba mẹ hãy hướng dẫn con cách bấm vào những nút trên đồ chơi. Nó sẽ giúp bé phát triển khả năng tương tác và kiểm soát chuyển động của bàn tay.
3 tháng tuổi là giai đoạn quan trọng mà ba mẹ nên tận dụng để nuôi dạy con giúp con phát triển thể chất lẫn trí tuệ từ sớm. Hãy áp dụng những cách dạy bé 3 tháng tuổi thông minh mà Sakura Montessori đã chia sẻ trong bài viết này. Chúng tôi tin rằng, khi ba mẹ kiên nhẫn thực hiện sẽ giúp con có sự phát triển vượt trội. Đừng quên tìm hiểu thêm nhiều thông tin về cách nuôi dạy trẻ sơ sinh tại địa chỉ sakuramontessori.edu.vn. Chúc ba mẹ và bé luôn vui vẻ và hạnh phúc!
