Khả năng ngôn ngữ là năng lực liên quan đến việc sử dụng từ ngữ hiệu quả, bao gồm khả năng nói và viết, khả năng phân tích hàm ý và học ngôn ngữ mới. Vì vậy, nếu trẻ có khả năng ngôn ngữ tốt thì sẽ dễ dàng thuyết phục những người khác.
1. Giai đoạn 6 năm đầu đời
Đó là lý do mà ba mẹ nên ưu tiên phát triển ngôn ngữ cho con ngay trong giai đoạn 6 năm đầu đời. Tùy theo từng độ tuổi, trẻ có những giai đoạn nhạy cảm phát triển ngôn ngữ ở những mức độ khác nhau:
Giai đoạn từ 3 – 12 tháng tuổi: Ở giai đoạn này, con đã bắt đầu có những nhận biết cơ bản về cảm xúc như yêu và giận. Cũng từ đây, trẻ đã biết đáp lại ba mẹ bằng những tiếng bập bẹ. Bập bẹ là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, và đây được xem là cách giao tiếp đầu tiên hình thành ở trẻ.
- Giai đoạn từ 12 – 18 tháng tuổi: Lúc này trẻ đang cố gắng bắt chước theo những gì ba mẹ nói, một số trẻ có thể nói được vài từ đơn. Vì vây, trong giai đoạn này, ba mẹ hãy cố gắng thường xuyên giao tiếp với trẻ và khuyến khích trẻ nói chuyện bằng cách đáp lại những gì trẻ đang giao tiếp với mình.
- Giai đoạn từ 18 tháng tuổi – 2 tuổi: Giai đoạn này vốn từ của trẻ đã tăng lên rất nhiều. Trẻ cũng hiểu được những điều ba mẹ nói tốt hơn. Khả năng giao tiếp của trẻ lúc này đã tăng lên đáng kể và những người xung quanh sẽ có thể hiểu những gì trẻ đang nói dù vẫn còn bị ngọng.
- Giai đoạn từ 3 – 5 tuổi: Trẻ bắt đầu tò mò về thế giới xung quanh. Bé sẽ hỏi ba mẹ nhiều câu hỏi và những những câu có ngữ pháp phức tạp hơn. Đây là thời điểm vàng để ba mẹ đọc sách cho trẻ nghe để làm phong phú thêm vốn từ vựng cũng như cách dùng từ cho trẻ.
- Giai đoạn từ 5-6 tuổi: Ở thời điểm này, trẻ đã có thể hiểu những gì giáo viên hỏi và trả lời một cách mạch lạc. Thậm chí, một số trẻ đã có thể thuyết trình một bài dài hoặc trẻ có thể dẫn chương trình, làm MC cũng như nói về chủ đề mình yêu thích một cách lưu loát.
2. Một số phương pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
2.1. Đọc sách, truyện cho trẻ
Đọc truyện trước khi đi ngủ là một trong những cách tuyệt vời giúp trẻ làm quen với những từ mới cũng như ngữ cảnh sử dụng. Ba mẹ có thể bắt đầu thói quen này ngay từ khi trẻ còn nhỏ với những câu chuyện ngắn và dần tăng độ khó lên với những câu chuyện dài. Trong khi đọc truyện, ba mẹ hãy giao tiếp với trẻ, hỏi trẻ một số câu hỏi ở cuối chuyện để tăng sự tương tác và hứng thú hơn cho trẻ.
2.2.Cho trẻ đi khám phá và quan sát nhiều hơn
Đây là giải pháp hữu ích giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ. Ngay khi biết đi, trẻ đã có thể tiếp nhận thông tin bằng thính giác, thị giác và xúc giác. Do đó, việc quan sát thế giới quan và cảm nhận bằng xúc giác sẽ giúp trẻ tăng khả năng tư duy và trau dồi vốn từ vựng. Ở Sakura Montessori, trẻ thường xuyên được đi dã ngoại, khám quá thế giới xung quanh Mỗi chuyến đi là một kỷ niệm đáng nhớ để trẻ tương tác, được khám phá những điều mới mẻ và cùng chia sẻ với ba mẹ những điều thú vị mà trẻ học được.
2.3. Thường xuyên trò chuyện cùng trẻ
Trò chuyện là cách phát triển ngôn ngữ tuy đơn giản nhưng lại mang đến hiệu quả thiết thực. Bởi ở lứa tuổi mẫu giáo, việc trò chuyện thường xuyên với thầy cô giáo, ba mẹ và các bạn sẽ giúp trẻ tích lũy vốn từ vựng và trẻ sẽ tự tin hơn trong giao tiếp khi lớn lên.
2.4. Đọc thơ cho trẻ
Việc đọc thơ cũng là một trong những phương pháp phát triển ngôn ngữ hữu ích cho trẻ. Ba mẹ nên đọc những bài thơ ngắn có vần điệu và có hình ảnh đi kèm để trẻ quan sát và lắng nghe các bạn nhỏ sẽ tiếp thu rất nhanh và dễ dàng vận dụng.
2.5. Vẽ và tạo hình cùng bé
Ngoài các phương pháp đơn giản trên thì ba mẹ có thể tham khảo thêm phương pháp Montessori trong việc tăng khả năng ngôn ngữ của trẻ. Với phương pháp này, ba mẹ có thể cùng con vẽ và tạo hình những con vật mà con yêu thích. Sau đó, ba mẹ có thể hỏi con những màu sắc con yêu thích để tô màu. Hoạt động này vừa tăng khả năng ngôn ngữ vừa giúp trẻ thỏa sức sáng tạo. Tại trường Mầm non Sakura Montessori, trẻ thường xuyên được tham gia vào những hoạt động này để trẻ phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mình.
Trên đây là các phương pháp đơn giản giúp trẻ phát triển ngôn ngữ hiệu quả. Ba mẹ nên lựa chọn những phương pháp cho phù hợp với từng độ tuổi của trẻ. Quan trọng hơn, ba mẹ hãy luôn là người đồng hành cùng con trong quá trình nuôi dạy con nhé.
